Vastgelijmd aan de hand, een logisch verlengstuk van het lichaam: jongeren krijgen via hun telefoon toegang tot hun eigen wereld. Los van alle entertainment en communicatie is juist de telefoon geschikt voor het aanleren van gewenst gedrag. Misschien wel nieuwe gewoontes. Dit maakt het maken van dit soort apps voor deze doelgroep nuttig, maar zeker niet gemakkelijk. In het kader van het Appril-festival organiseerde IJsfontein hierover een inspiratiesessie; hoe kunnen we gedragsverandering bij jongeren via apps bewerkstelligen? Dit zijn de zes belangrijkste inzichten.
1. Durf complexe inhoud aan te pakken
Senior reseacher Lifestyle bij TNO, Pepijn van Empelen, heeft de nieuwe app Balance-it laten ontwikkelen. De app is een gamified tool en stimuleert jongeren om minder te snacken en meer te bewegen. TNO wil spelmechanismen gebruiken om jongeren te blijven motiveren de app te gebruiken om uiteindelijk van het nieuwe gedrag een gewoonte te maken.
Pepijn geeft aan dat ‘vertellen’ (telling) weinig effect heeft als het gaat over het aanleren van nieuw gedrag. “Veel jongeren weten heel goed dat snacken niet goed voor je is. Dat hoef je niet nog een keer te vertellen. Ze denken ‘wist-ik-al’ en zijn vertrokken.”
Aan de app Balance-it wordt de laatste hand gelegd. De app stelt jongeren in staat om zelf hun gewenste doelen te stellen, zo veel mogelijk op maat (tailored). Helder uitgangspunt hierbij is ‘meer’ en ‘minder’. Wat wil je meer doen en wat kan minder?
Bij het doorlopen van de stappen worden bewezen strategieën voor gedragsverandering ingezet: formuleer je eigen doel (intention formation), hou je voortgang bij (self monitoring) en bepaal je eigen strategie (coping plan). De tool vraagt je ook om je belangrijkste obstakels te omschrijven (barrier identification). Elke dag stuurt de app reminders om je te herinneren aan je plan.
Ultiem doel van het project is om de kern van de app ook voor andere vormen van zelfmanagement, zoals bijvoorbeeld stoppen met roken, in te zetten.
In de app Balance-it is een combinatie gemaakt van een tool om taken te stellen en een spel dat je samen of alleen kunt spelen.
2. Maak onderscheid tussen leerdoelen en spelersdoelen
Als specialist op het gebied van gedragsveranderingsstrategieën heeft TNO helder de leerdoelen voor ogen. De combinatie met de spelersdoelen had wel wat voeten in aarde. Anko Elzes, strateeg bij IJsfontein, vertelt dat het aftasten in het begin van de samenwerking van belang is om elkaars ‘taal’ en wensen te begrijpen. ‘Het wederzijds vertrouwen in elkaars expertise zorgt voor echt bijzondere projecten. Zo werd bij dit project besloten om de spelbeleving centraal te stellen, waardoor het vaststellen van je taak een logisch doel krijgt voor de gebruiker van de app.’
Het spelersdoel is om een zo mooi mogelijke toren te maken, tenminste als je in je eentje speelt. Voor de sociale en competitieve speler is het leuk om tegen elkaar te spelen en juist een zo hoog mogelijke toren te maken. Als je tegen elkaar speelt, maak je samen de afspraak (self contracting). Anko geeft aan dat dit motiverend werkt, aangezien je via push berichten ook ziet dat de ander bezig is, ‘oh, laat dat maar eens even zien dan.’
Op dit moment wordt de app getest en gemonitord door MBO-scholieren. Dit is een gecontroleerde omgeving. Vanaf september zal de app ook via Test je Leefstijl worden aangeboden. Dit is een test die alle MBO-leerlingen aan het begin van het schooljaar doen, waarbij ze concrete handvatten krijgen om hun leefstijl te verbeteren.
Een app die eveneens via het Test je Leefstijl-platform zal worden aangeboden gaat over seksuele gezondheid en wordt ontwikkeld voor onder andere Soa Aids Nederland, MBO-raad en Rutgers WPF.
3. Geef testen een logische plek in je maakproces
Programmaleider Jongeren bij Soa Aids Nederland, Filippo Zimbile heeft meegewerkt aan meerdere campagnes, waaronder de bekende Vrij Veilig-campagne. Bij de aanpak van Soa Aids Nederland neemt het testen van aannames bij jongeren een belangrijke plaats in. Als expert denk je vaak te weten wat werkt, maar zeker bij jongeren moet je continu je aannames checken.
Wat is de juiste tone of voice? Wat triggert jongeren om na te denken over hun gedrag? Wat is belangrijk en wat hebben ze nodig?
Woordkeuze, verschillen tussen jongens en meisjes en uiteraard leeftijd of fase in ‘seksuele carrière’ is essentieel voor het slagen van een interventie. Filippo zorgt dat jongeren bij belangrijke stappen in het maakproces hun mening geven. Het eerste voorstel voor de visuele uitstraling voor de nieuwe app, Beter in Bed (werktitel), is direct voorgelegd aan jongeren binnen het ROC Nijmegen. De jongeren kozen hierbij bijvoorbeeld voor de meer stoere uitstraling in plaats van een elegantere. Ook de betekenis van iconen (‘altijd lastig’) zijn besproken, waarna sommige iconen vervangen zijn. Het proces verloopt in verschillende slagen en iteraties, waarbij het team steeds de uitkomsten van de testen met jongeren bespreekt en verwerkt.
4. Als je aandacht besteedt aan verschillen, maak het dan persoonlijk
De nieuwe app geeft jongeren inzicht in hun eigen seksuele gezondheid. Aangezien je seksuele gezondheid extreem privé en persoonlijk is, is juist tailoring, het op maat aanbieden van de informatie cruciaal. Val je op jongens, meisjes of allebei? Zit je in een relatie? De informatie is geplot op cirkels, hoe dichterbij het midden, hoe meer informatie over jouzelf gaat en advies op maat geeft.
Filippo vertelt ook dat uit de eerste verkennende onderzoeken bleek dat jongeren erg nieuwsgierig zijn naar seksstandjes. En dan geen porno, maar juist verschillende standjes die je gemakkelijk samen met je nieuwe vriend of vriendin kunt uitproberen.
5. Benut je relevantie… op het juiste moment
De app geeft op speelse manier informatie zodat jongeren seksueel meer weerbaar zijn. Als je goed geïnformeerd bent, sta je sterker in je schoenen op momenten dat het erop aankomt, want “een soa ruik, proef of zie je vaak niet”, aldus Filippo. Vanwege het feit dat seks jongeren op deze leeftijd erg bezig houdt, zal de app een bepaalde aantrekkingskracht hebben. Maar natuurlijk zal ook hier de implementatie aandacht nodig hebben; hoe zorgen we dat juist de jongeren voor wie het bedoeld is, deze app downloaden?
Zoals het meisje in dit filmpje zelf zegt, is WhatsApp ‘de beste uitvinding ever’. Entertainment games en communicatie tools domineren de smartphones van jongeren, maar dit betekent zeker niet dat ze niet open staan voor leerzame apps. Als het relevant is op het juiste moment, is er een plek te veroveren. Denk bijvoorbeeld aan Sleep Cycle, de voorheen populaire app die je slaapgedrag analyseert en je wakkert maakt als je in een lichte slaaptoestand bent.
6. Hou rekening met updates
Zowel Balance-it als Beter in Bed zijn nog in ontwikkeling. Hierbij houden we bij voorbaat rekening met het uitvoeren van updates, inherent aan het maken van apps. Juist de inzichten in gebruikersbehoeftes zijn interessant om te optimaliseren in een nieuwe update.
De validatie (‘is het gelukt om verandering in het huidige gedrag aan te brengen?’) en implementatie (‘hoe bereiken we de jongeren?’) van beide apps zullen interessante gespreksstof vormen voor een volgende inspiratiesessie.
NB Tijdens de inspiratiesessie kwamen ook de jongeren zelf aan het woord. We vroegen hen wat hun mobiel voor hen betekent, hoe en wanneer ze hem gebruiken en welke apps populair zijn. De filmpjes zijn hieronder te bekijken.
[youtube http://www.youtube.com/watch?v=OIvnPVmcIB0?list=PL-S1jQItTZ1_avaMcfg-fYpOY7n5zx1DO]