Het zal je niet ontgaan dat er heel veel over generatie Y geschreven wordt, waarbij het een soort tweestrijd lijkt te zijn tussen oudere, kritische experts (die millennials als narcistisch en visieloos bestempelen) en de doelgroep zelf die met grote frustratie het tegendeel wil aantonen (of het eigen gedrag probeert te verklaren). Voor beide standpunten is voldoende bewijsmateriaal beschikbaar, want er zijn een boel onderzoeken en onderbouwde meningen gepubliceerd. Auteur/ blogger/historica/zeepjesverkoper Anjuly de Geus (27) schreef er zelfs een boek over.
Dat doet ze niet op basis van wetenschappelijke literatuur, maar ze vertelt een persoonlijk verhaal over deze generatie vanuit de praktijk — een uitgebreider vervolg op haar opinieartikel Bekentenissen van een zeepjesverkoper in nrc next vorig jaar. Met bloed, zweet en tranen afgestudeerd, nu onder haar niveau werkend en nog steeds single, huilend als ze zich herkent in de documentaire Alles wat we wilden. Ze heeft haar eigen ervaringen van de afgelopen jaren opgetekend — om het niet helemaal N=1 te maken aangevuld met interviews met (hoogopgeleide) leeftijdsgenoten. Eén van de vragen uit zo’n interview: wat zou je willen zeggen tegen je ‘ik’ van tien jaar geleden? Het minst serieuze antwoord: ‘Dat kan wel wat minder met die eyeliner.’
Er wordt neerbuigend naar deze generatie gewezen, terwijl deze juist een enorme druk voelt. De ambitie van Anjuly met dit boek was daarom om een accurater beeld — zonder filter — te tonen van zichzelf en medetwintigers. Onder de titel #GeenFilter – Bekentenissen van Generatie Y gaat het onder andere over keuzestress, de afstudeerhel, alles willen, uniek zijn, asociale media, psychische klachten en dateleed. Het is een mooie, herkenbare generatieschets geworden, maar verschillende vooroordelen worden eerder bevestigd dan ontkracht. En de auteur wéét dat ook. Zo heeft ze van kinds af aan het gevoel voorbestemd te zijn om grootse dingen te doen in haar leven, maar daar schaamt ze zich voor, omdat het haar tot een stereotiepe millennial maakt.
Generaliseren brengt met zich mee dat niet iedereen zich aangesproken zal voelen. Sowieso gaat het hier niet om lager opgeleide jongeren, en er wordt af en toe teveel voorbehoud gemaakt (‘het lijkt erop dat…’). Maar het is wel een geslaagd inkijkje in het leven van studenten en nieuwkomers op de arbeidsmarkt. Zo weet ik nu wat het bestbewaarde geheim is van deze generatie: aan de buitenkant zelfverzekerd, succesvol en doelbewust, maar vanbinnen vaak één brok onzekerheden en neuroses. En waar generatie Y de grootste moeite mee heeft: het maken van keuzes. Dus.
Wie met studenten werkt, komt bruikbare adviezen tegen hoe hiermee om te gaan. Wie zelf studeert of een baan zoekt, beseft niet de enige te zijn met twijfels en problemen. En wie een negatieve mening heeft over deze jongvolwassenen, kan hun houding wellicht wat beter plaatsen. Het lezen van dit boek is dus een prima tijdsbesteding, hoewel het misschien wel wat teveel informatie bevat, want wat hebben we eraan om de eigenschappen van de vriendinnen van de auteur of haar avontuurtje met ene Bert (‘die nog-net-niet-kwispelende-puppy’) te kennen?
Om een betere indruk van de inhoud te geven, ben ik — zoals gebruikelijk in mijn reviews — zo vrij om het boek samen te vatten in de vorm van de tien meest opvallende oneliners:
- ‘Waar de jongerencultuur van de jaren zestig nog iedere dag geromantiseerd wordt in films, boeken en muziek, zal generatie Y waarschijnlijk de geschiedenisboeken in gaan als hedonistisch, verwend, egoïstisch en lui’ (pagina 8)
- ‘Hoe ‘huilie-huilie’ dit verhaal sommigen ook in de oren klinkt, het is waar een groot deel van recent afgestudeerden dagelijks mee te maken krijgt’ (38)
- ‘De schijnbaar eindeloze mogelijkheden zorgen ervoor dat het lastig wordt te focussen op één ding’ (47)
- ‘Een deel van de kritiek van de oudere generaties op generatie Y komt – oh en dit zal me vast niet in dank afgenomen worden – naar mijn idee voor een groot deel voort uit een bepaalde jaloezie‘ (50)
- ‘Onze vorm van protest vind je onder andere in geluiden die hackers en bloggers laten horen’ (61)
- ‘De angst om dingen te missen wordt tegelijkertijd op afstand gehouden en gevoed’ (63)
- ‘Het was meer regel dan uitzondering om naar een psycholoog te gaan’ (72)
- ‘Als je niet wilt dat ik op je profiel kijk, stel je privacyinstellingen dan opnieuw in of blokkeer me, want ik gluur‘ (91)
- ‘Hoewel we veel tijd online doorbrengen en alles delen, van vakanties tot crematies, zie ik een digitale vermoeidheid die langzaam maar zeker om zich heen begint te grijpen’ (107)
- ‘Voelen mannen dat ik ze met mijn overanalyserende vrouwenbrein observeer en al mijn theorieën op ze loslaat?’ (135)
Je kan het boek o.a. hier bestellen.