Effectieve seksuele voorlichting: Vijf jaar “Can you fix it”

Jongeren zijn een kwetsbare groep op het gebied van seksuele ontwikkeling. Goede voorlichting laten aansluiten bij deze doelgroep is niet gemakkelijk. In opdracht van Sense, een initiatief van Rutgers, Soa Aids Nederland, GGD’en en het Ministerie van VWS ontwikkelde IJsfontein “Can you fix it?”. Deze game werd gelanceerd als onderdeel van een tijdelijke campagne, maar lijkt na 5 jaar en bijna een half miljoen bezoekers een blijvertje te zijn. In deze case study meer over het onderzoek, de ontwikkeling en de lancering van “Can you fix it?”.

In Can You Fix It? kijken jongeren naar korte filmpjes, waarin leeftijdsgenoten terecht komen in relatiesituaties met een seksueel karakter. Hoe het fragment afloopt bepaalt de speler met de Fix It knop. Het doel is om jongeren te leren de momenten te herkennen waardoor een situatie uit de hand kan lopen, en dan tijdig in te grijpen.

De campagne, gericht op jongeren tussen de 13 en 16 jaar had tot doel om seks bespreekbaar te maken en jongeren uit te dagen bewust na te denken over hun wensen en grenzen en die van anderen op seksueel gebied.

blog 11

Casus “Can You Fix It?”

Op de site staan inmiddels 14 filmpjes over seksueel getinte situaties die uit de hand dreigen te lopen. Komend jaar komen hier nog 8 nieuwe filmpjes bij. Opdracht aan de spelers is om in te grijpen en te sturen op een goede afloop: Can You Fix It? Aan het begin van iedere film kiest de speler met wie hij meekijkt: de jongen of het meisje. Je ziet als speler niet alleen de handeling, maar je hoort ook wat de hoofdpersoon denkt.

Wissel van perspectief

Deze mogelijkheid om te wisselen van perspectief en de gedachten te horen van de hoofdpersonen is een belangrijk mechanisme dat gebruikt is om de boodschap over te brengen. ‘Juist door te horen en te zien wat de ander denkt ontstaat begrip’, vertelt Jan Willem Huisman, creatief directeur van IJsfontein. ‘Uit de statistieken van de site blijkt dat het simpel aanbieden van een ander perspectief al nieuwsgierig maakt, ruim 90% van de spelers bekijkt de filmpjes vanuit beide perspectieven. Precies wat we wilden.’

Te laat

Betrekken van de doelgroep

De doelgroep is op verschillende momenten betrokken geweest bij de ontwikkeling van de tool. Zo zijn de situaties uit Can You Fix It? gebaseerd op kwalitatief onderzoek onder meer dan 68 hetero- en homoseksuele jongeren. Op verschillende onderwerpen (eerste indruk, de acteurs, taalgebruik, verhaallijn, instructies, ingrijpen, feedback, doel, speelplezier) werden focusgroep discussies gehouden. Aan de hand van de feedback is het spel tijdens de ontwikkeling aangepast.

Rolmodellen

De doelgroep van Can you fix it? is zeer divers. Dit maakte dat een flink aantal ‘standaard’ interventietechnieken niet bruikbaar bleek. Folders of ander schriftelijk materiaal wordt al snel te omvangrijk en is lastig bruikbaar voor de groep laagopgeleiden. Gebaseerd op Social cognitive theory en met gebruik van Modeling (McAlister, Perry & Parcel, 2008) kan door middel van het gebruik van rolmodellen op beeldmateriaal de verschillende gedragingen wel goed in beeld gebracht worden en blijft de informatie toegankelijk voor jongeren van allerlei opleidingsniveaus.

Uit het vooronderzoek kwamen 10 seksualiteitsprofielen voor jongeren voort. Voor meisjes: relatiegericht, weerbaar, afwachters, principiële maagden en aandachtzoekers. Voor jongens: relatiegericht, versierders, afwachters, principiële maagden en players. Op basis van deze profielen zijn de personages ontwikkeld die door de acteurs worden uitgebeeld in de fragmenten in het spel.

Spelprincipes

Om het middel modeling effectief in te zetten is om te beginnen aandacht van de ontvanger nodig. Om dit te bewerkstelligen is gekozen voor het gebruik van spelprincipes. Deze principes werken op drie niveaus: dynamics, mechanics, en components. In onderstaand figuur wordt duidelijk hoe dit bij Can you fix it? , is toegepast.

Gamifiction pyramide

Gamification Piramide o.b.v. Werbach & Hunter

Spelen is zo leuk omdat je als speler in je kracht wordt gezet. De ‘game’ geeft jou immers het volste vertrouwen. Fouten maken mag want je bevindt je in de magic circle. Hier gelden andere regels gelden dan in het echte leven en mag je vrijuit experimenteren en fouten maken. ‘Vertellen hoe je om moet gaan met dit soort situaties is vaak ongemakkelijk en uiteindelijk misschien wel saai. In Can you fix it? kan je wat doen!’, vertelt Filippo Zimbile, vanuit Soa Aids Nederland betrokken bij de game. ‘Je hebt invloed op de situatie en dat geeft de speler een gevoel van controle. Daarnaast biedt we in de game realistische situaties waarin je vrijuit veilig kan experimenteren.’

Seks verkoopt

Toen de game gelanceerd werd was er vanuit de campagne veel aandacht voor, maar ook op social media ging de game viral. Seks verkoopt, ook als het als voorlichting bedoeld is. ‘Jongeren aantrekken doe je niet door een truttig filmpje te laten zien’, vertelt Zimbile. Er is daarom bewust gekozen voor echte acteurs en voor realistische scenes. Ook is er niet geschuwd om de meer pikante scenes te laten zien. ‘In Can you fix it? hebben we in het ontwerp gespeeld met de nieuwsgierigheid van jongeren die, zeker op het gebied van seks, erg groot is’, vertelt Huisman. ‘Zo begint er als je op de site komt direct een korte trailer te spelen. Deze scene maakt de bezoeker nieuwsgierig naar de afloop en nodigt uit om verder te kijken en te spelen’.

Seks verkoopt

Conclusies uit de praktijk

Bereikt de game het beoogde effect? Het spel wordt vaak gespeeld (ruim 50.000 keer per jaar) en de gemiddelde speelduur is 11 minuten. Zo’n 25% van de bezoekers speelt het spel niet voor het eerst. Er zijn ook twee effectstudies gedaan naar de game. Helaas was de onderzoeksopzet incompleet waardoor het moeilijk is er duidelijke resultaten uit te halen. Zo maakte de eerste effectstudie geen gebruik van een voormeting. De tweede effectstudie vond weliswaar duidelijke verschillen tussen controle en experimentele groepen op intentie om grenzen aan te geven, maar ook effecten in de tegengestelde richting. ‘Het effectonderzoek had allerlei beperkingen: eerst een te jonge doelgroep en bij beide keren is een aantal vragen gebruikt waar zoveel sociaal wenselijke antwoorden op komen dat je met een interventie geen ‘winst’ kan behalen want er lijkt geen probleem te zijn (iedereen scoort al helemaal goed bij 0 meting). Daarnaast kun je je afvragen of Can you fix it? in schooltijd spelen ‘op commando’ hetzelfde effect heeft als jongeren die in vrije tijd zelf de game spelen’, vertelt Cense.

Naast de effectstudie is er in 2011 ook een procesevaluatie uitgevoerd naar ‘Can You Fix It?’ door middel van een online vragenlijst. De bezoekers van de site geven de game hier een gemiddeld cijfer van een ruime 7. Maar liefst 75% van de respondenten heeft 2 of meer filmpjes gekeken.

Ondanks de onduidelijke resultaten is de verwachting dat de game wel effect heeft. ‘De vele positieve reacties van gebruikers, jongeren en professionals uit het onderwijs geven hier aanleiding toe’, vertelt Marianne Cense, vanuit Rutgers betrokken bij Can you fix it?. ‘Ook hebben we gebruik gemaakt van werkzame elementen die op basis van de literatuur de verwachting geven effectief te zijn.’

Te oud

Ondanks het vooraf betrekken van de doelgroep, bleek uit de eerder genoemde procesevaluatie dat de oorspronkelijke doelgroep zich niet altijd in de karakters en de scenario’s kon herkennen. ‘Vanwege wetgeving waren we gedwongen oudere acteurs te gebruiken. Dat was niet op te lossen, maar het heeft ons laten zien hoe belangrijk het is dat de speler zich kan identificeren met de karakters om het op zichzelf te betrekken’, vertelt Zimbile. Hier is rekening mee gehouden bij het toevoegen van nieuwe films. Die gaan over situaties die de jonge doelgroep ook zal herkennen. Maar ook wanneer jongeren zich niet direct herkennen in de situatie gaven ze aan iets over het aangeven van grenzen en wensen geleerd te hebben. Bovendien denken ze (meisjes meer dan jongens) dat de situaties in de filmpjes hen wel kúnnen overkomen. Er lijkt dus enige bewustwording plaats gevonden te hebben.

Half oktober is de bijgewerkte versie van de site live gegaan en binnen nu en een half jaar staan de nieuwe scenario’s live. Deze gaan niet alleen over seksueel grensoverschrijdend gedrag, maar ook over andere kwesties waar jongeren mee worstelen: anticonceptie, zwangerschap, sexting en homoseksualiteit. ‘Seks blijft actueel en relevant, dus ik verwacht dat we over vijf jaar kunnen proosten op het tweede lustrum’, aldus Cense.

Referenties

McAlister, A. L., Perry, C. L., & Parcel, G. S. (2008). How individuals, environments, and health behaviors interact: Social cognitive theory. In Glanz K, Rimer BK, Viswanath K, Eds. (4th ed). Health Behavior and Health Education: Theory, Research, and Practice. San Francisco: Jossey-Bass. pp167-188.
Massar, K. & Kok, G. ( 2011). Procesevaluatie ‘Can You Fix It?’.
Effectstudie 1: Massar, K. & Kok, G. (2011). Effectevaluatie ‘Can You Fix It?’
Effectstudie 2: Gruijters, S., Massar, K., Pletzers, J. & Kok, G. (2013).

Bron: Homo Ludens Magazine


 

 marieke.jpg kopieMarieke Roël studeerde communicatie in Utrecht. Sinds 3 jaar werkt zij bij IJsfontein waar zij verantwoordlijk is voor alle marketing en communicatie activiteiten. IJsfontein ontwerpt en ontwikkelt spelend (digitaal) leren. Denk aan een serious game of gamification traject voor de training van personeel, interactieve belevenissen voor musea of een crossplatform digitale methode voor het basisonderwijs.

 

Sensoa-campagne spoort jongvolwassenen aan zich te laten testen: ‘Share love, geen soa’

Het Vlaams expertisecentrum voor seksuele gezondheid Sensoa heeft een nieuwe campagne gelanceerd om jongvolwassenen aan te sporen zich te laten testen op soa’s voor ze in een nieuwe relatie het condoom weglaten. Onder de slogan ‘Je hoeft geen slet of player te zijn om eeen soa te krijgen’ weerlegt de campagne het vooroordeel dat enkel wie seks heeft met (veel) wisselende sekspartners, kans loopt op een soa; ook personen in vaste relaties hebben kans op een besmetting, indien één van hen ooit seks zonder condoom had.

Soa’s, en vooral chlamydia, komen vaak voor binnen de leeftijdsgroep van 15 tot 35 jaar. Volgens schattingen is 1 op 20 jongeren en jongvolwassenen besmet met chlamydia. Daarom wil Sensoa vooroordelen weerleggen en deze doelgroep aanzetten zich te laten testen op soa’s, dat kan bij elke huisarts of gynaecoloog. ‘Share love, geen soa’ is niet toevallig de baseline; voor het eerst wordt gesproken over soa in de context van relaties. ‘Sharing’ is ook zeer populair binnen de doelgroep, zowel via de sharing economy als via sociale media, vandaar deze aanpak.

De campagne loopt via verschillende online en offline kanalen: onderstaande affiches in clubs, toiletten, fitnesscentra en fuifpakketten aan homohoreca, beelden op bussen in alle (studenten)steden en de tekst ‘Share een fiets, geen soa’ op zadelhoesjes. Verder worden condooms verspreid op de Flair Shopping Day en in clubs via het Quality Nights Netwerk van VAD.

sensoa affiches

Ook sociale media worden ingezet. Op YouTube zullen prerolls verschijnen met een vrijend koppeltje (zie hieronder), op Facebook is een filmpje te zien met hetzelfde koppel. Beide filmpjes zetten uiteindelijk aan tot doorklikken naar Seksualiteit.be, de site over seksuele gezondheid van Sensoa.

Ook beroepsgroepen zoals huisartsen en gynaecologen worden geïnformeerd en bewustgemaakt.

De campagne loopt met steun van de Vlaamse Minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Jo Vandeurzen en een groot aantal partners. En kritiek is er ook al.

[Creatie door Absoluut]

Festivalonderzoek Studio Brussel en Volt: ‘Muziek en sfeer zijn belangrijker dan seks op een festival’

Radiozender Studio Brussel en Eén-programma Volt wilden graag weten hoe het er aan toe gaat met seks op festivals, en dus lanceerden ze de festivalseks-enquête, die door meer dan 17.000 online werd ingevuld. Voor wat betreft de methodologische aanpak niet het meest representatieve onderzoek ooit (de initiatiefnemers zeggen dat de resultaten slechts een indicatie geven), maar ik wil je de resultaten niet onthouden. Van de respondenten gaf zo’n driekwart aan gekust of gesekst te hebben tijdens een festival. Een kwart zoende daar zelfs voor het eerst.

Hieronder zie je welke intieme handelingen de deelnemers aan de poll verrichtten (percentages hebben betrekking op de 13.000 personen die eerder in de vragenlijst hadden aangegeven aan zoenen of seks gedaan te hebben).

festivalonderzoek2

De meerderheid (70%) deed het met zijn of haar partner, 36% met iemand die ze op het festival leerden kennen en 26% met een vriend of vriendin. Opvallend is dat 14% aangeeft zijn of haar partner bedrogen te hebben op een festival. Van de vrouwen zegt 10% dat ze nooit anticonceptie gebruikten bij festivalseks, ook niet wanneer ze seks hadden met een vreemde. Nog opvallender is het condoomgebruik: 28% geeft aan nooit een condoom te gebruiken bij geslachtsgemeenschap met iemand die ze op het festival ontmoet hebben.

En gelukkig: festivalseks is leuk, maar veruit het belangrijkste blijft toch de muziek en de sfeer op een festival. Seks krijgt een score van 2,4 op een schaal van 5 door de ondervraagden, tegenover 4,6 voor muziek en 4,7 voor sfeer.

In onderstaande video delen VRT-medewerkers hun ervaringen.

[youtube http://www.youtube.com/watch?v=ekyw-M0TAqc]

Meer resultaten bij Stu Bru.

Zes jonge filmmakers, zes spannende verhalen voor onder je kussen, zes korte films over seksuele wensen en grenzen

Met de filmcompetitie ’30 days’ heeft informatieplatform Sense jonge filmmakers de kans gegeven om onder begeleiding van professionals uit de Nederlandse filmwereld in 30 dagen een korte film te maken over liefde, seks en alles wat daarbij komt kijken. Jongeren tussen de 15 en 25 jaar werden uitgedaagd om mee te doen en vervolgens in masterclasses begeleid door professionele regisseurs/producenten zoals Eddy Terstall. Het eindresultaat is zes eigentijdse films, inzetbaar in de klas en daarbuiten — mooi project, geslaagde aanpak.

De filmcompetitie is onderdeel van de langlopende seksuele weerbaarheidscampagne ‘Maak seks lekker duidelijk’, waarbij Sense met jongeren in gesprek wil gaan over de weerbaarheid in het aangeven van hun seksuele wensen en grenzen. Hiervoor is het boek ‘Verhalen voor onder je kussen’ uitgebracht met zes verhalen over seksuele wensen en grenzen.

Deze zes verhalen zijn door jonge talentvolle cineasten uitgewerkt tot een script. Uit meer dan 40 aanmeldingen zijn zes teams gekozen om in de maand september met elkaar de strijd aangegaan om in 30 dagen een korte film te maken. De films zijn vanaf nu ook online te bekijken via www.30daysfilms.nl (het YouTube-kanaal van Sense.info). Hieronder zie je de trailer.

[youtube http://www.youtube.com/watch?v=EmQ6Ac4mN6M]

De korte films ‘Leila’ en ‘Sukkel voor de liefde’ zijn vanmiddag in Amsterdam door een vakkundige jury uitgeroepen tot winnaars van de wedstrijd. De winnende makers ontvingen voor hun inzending uit handen van Eddy Terstall de eerste ‘Gouden Kussens’. Samen met scholen worden er ook speciale voorstellingen georganiseerd in bioscopen door het hele land. Tijdens deze voorstellingen zijn de filmmakers aanwezig om te praten met leerlingen over de verhalen en het filmmaken.

[Productie door Yune Film in opdracht van Sense, Soa Aids Nederland en Rutgers WPF]

SIRE: ‘Praat met je kind over porno, voordat internet het doet’

Veel kinderen zien al op jonge leeftijd porno op internet zonder dat hun ouders zich dit beseffen. Daarom heeft SIRE een bewustwordingscampagne gelanceerd, gericht op ouders van jonge kinderen. Met de oproep ‘Praat met je kind over porno, voordat internet het doet’, wil de stichting ervoor zorgen dat ouders hun kinderen beter voorbereiden op de beelden die zij, vaak onbedoeld, op internet kunnen tegenkomen. Van alle kinderen onder de tien jaar, heeft één op de drie wel eens porno op internet gezien, veelal onbedoeld. Dit blijkt uit onderzoek uitgevoerd door Flycatcher voor SIRE.

Tweederde (66%) van de ouders met kinderen onder de tien heeft nog nooit met hun kind over porno gesproken. Wanneer ouders gevraagd wordt waarom zij hier nog niet over gesproken hebben, geven zij als belangrijkste reden aan dat zij vinden dat hun kind daarvoor te jong is.

Onderzoek van SIRE laat bovendien zien dat porno op internet voor kinderen zeer gemakkelijk te vinden is. Het is belangrijk dat ouders uit zichzelf het gesprek met hun kind aangaan. Ruim driekwart van de ouders denkt namelijk dat hun kind het wel zal vertellen wanneer het iets vreemds tegenkomt op internet, 43% van de kinderen geeft echter aan dat niet te doen. De bereidwilligheid om er met hun ouders over te praten wordt bovendien lager naarmate kinderen ouder worden.

Naast veel publiciteit en branded content met nepberichtjes op Upcoming.nl wordt in twee tv-commercials verwezen naar de bizarre, vaak harde, zakelijke wereld van internetporno. De kijker zit zonder omhaal opeens naar een filmpje te kijken waarin porno een rol speelt. Net zoals dit bij kinderen gebeurt, die argeloos op internet spelletjes spelen. In een speciaal gemaakt nep-pornofilmpje (SFW), die op echte pornosites is gezet, richten de acteurs zich middenin een scène onverwacht tot de nietsvermoedende kijker: “Je kind zou dit ook kunnen zien. En het verwarren met realiteit. Praat daarom met je kind over seks, voordat wij het doen.”

[youtube http://www.youtube.com/watch?v=t0dC1Kd66-g]

[youtube http://www.youtube.com/watch?v=SYphX9bAV4o]

“Onze campagne gaat uit van de realiteit dat kinderen vroeg of laat porno op internet tegenkomen. Veel ouders beseffen zich dit niet, daarom start SIRE deze bewustwordingscampagne. SIRE wil ervoor zorgen dat ouders hun kind kunnen voorbereiden op de beelden die zij op internet kunnen tegenkomen. Zodat kinderen porno niet met de realiteit verwarren.” [Annemarieke de Haan, SIRE]

“Kinderen die naar gratis spelletjes zoeken kunnen binnen drie klikken expliciete seksbeelden tegenkomen. De reacties van kinderen varieert van ‘vies’, ‘spannend’ tot ‘grappig’ blijkt uit ons onderzoek. Des te belangrijker dat ouders al met kinderen over deze beelden hebben gesproken.” [Marion Koopman, SIRE]

Ouders die willen weten hoe ze het gesprek met hun kind aan moeten gaan kunnen via www.sire.nl informatie vinden. Daar worden o.a. een infographic (pdf) en onderstaande video gedeeld die laat zien dat iedereen in slechts een paar klikken tijdens ‘normaal’ surfgedrag porno tegen kan komen.

[youtube http://www.youtube.com/watch?v=ObbsvGYaP8Q]

SIRE is voor de campagne inhoudelijk geadviseerd door Rutgers WPF, het kennisinstituut op het gebied van seksuele voorlichting.

Valentijnsonderzoek InSites: 77% Nederlandse jongeren single, 23% zoekt de ware door online daten

Naar aanleiding van Valentijn onderzocht* InSites Consulting wereldwijd het gedrag van jongeren op het vlak van relaties en seks. Vier op tien van de Nederlandse 15- tot 25-jarigen plaatst ‘kinderen op de wereld zetten’ in de top 5 van zijn bucketlist (de lijst van dingen die ze nog willen doen voor ze sterven). Voor 29% behoort ’trouwen’ ook tot die lijst. De zoektocht naar de ware is voor onze jongeren dus een van hun prioriteiten. Maar slechts 23% onder hen heeft momenteel ook effectief een relatie. De VS, Turkije en India (90%!) tellen het grootste aantal singles.

De helft van de 15- tot 25-jarigen in Nederland had al een date zonder de intentie om echt een relatie te starten. In Brazilië, Duitsland en Italië zeggen zelfs 6 op de 10 dat ze daten zonder een relatie te willen. Bijna 1 op de 4 (23%) van alle Nederlandse jongeren (15 tot 25 jaar) heeft ervaring met online daten en zo’n 9% wil dat in de nabije toekomst zeker uitproberen. Volgens Joeri Van den Bergh, co-founder van en Gen Y expert bij InSites Consulting, is dat nog een onderschatting: “De laatste maanden merken we een toegenomen populariteit van dating apps zoals Tinder, die toelaten om heel snel en met weinig inspanning een match te vinden zonder nog echt naar een dating website te moeten surfen. Het gaat veel sneller, is locatie-gebonden en heeft alles in huis om Millennials aan te spreken, die uiteindelijk gekend staan om hun efficiëntie en korte aandachtswaarde.”

Een doorsnee Nederlandse tiener is 14,5 jaar bij de eerste tongzoen. Daarmee is de Nederlandse jongere iets jonger dan het wereldgemiddelde (15). In Brazilië starten jongeren er iets vroeger mee (rond de leeftijd van 13) terwijl de eerste echte kus pas later valt in India (19), China en Turkije (in beide landen op 18). Gemiddeld heeft een jongere in Nederland een tiental kuspartners achter de kiezen. Dat is hoger dan het het wereldgemiddelde (8). Enkel in Brazilië (15) en Zweden (15) hebben jongeren een nog uitgebreidere kuservaring. 65% van de Nederlandse jongeren heeft al getongzoend in het openbaar, wat dan weer hoger ligt dan in andere landen. Zo’n 45% kuste al op school of op het werk en slechts 29% durfde te kussen waar de ouders bij waren.

Voor 15% van de Nederlandse jongeren behoort seks tot de top 3 vrijetijdsactiviteiten. Daarmee komt het pas op de zesde plaats na internetten, muziek beluisteren, rondhangen met vrienden, sporten en gamen. De gemiddelde leeftijd waarop de jeugd in ons land voor het eerst naar bed gaat met een partner is 16 jaar. Dat is iets jonger dan de 15- tot 25-jarigen in de rest van de wereld met uitzondering van Zweden en Duitsland waren jongeren eveneens vroeger seksueel actief zijn. Met een gemiddelde van een vijftal sekspartners heeft de Nederlandse jeugd dan weer opvallend minder ervaring dan vele andere landen, met als toppers Zweden en Duitsland (7 sekspartners). In  Nederland heeft 3 op de 10 van de seksueel actieve jongeren ervaring met één enkele bedpartner, 17% met twee en 14% met drie; 14% heeft ervaring met meer dan zeven sekspartners en een kwart is nog maagd.

“In tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt, zijn deze leeftijden niet echt verschillend in vergelijking met voorgaande jongerengeneraties”, zegt Joeri Van den Bergh. “Zowel de leeftijd van de eerste seksuele ervaring als de tijd tussen de eerste zoen en de eerste keer tussen de lakens – doorgaans een tweetal jaar – blijft constant doorheen de generaties.”

Wat wel nieuw is, is het maken en doorsturen van naakt- of seksvideo’s of -foto’s. Een op de vier 15- tot 25-jarigen in ons land stuurde al een naaktfoto of -video van zichzelf door naar iemand, 27% maakte al een erotische homevideo en 25% van de jongeren gebruikte de webcam voor een virtuele sekssessie. Bij de jongste groep (15 tot 18 jaar) ligt dat aantal iets lager, maar toch nog op 17%. Tweederde (67%) van de jongeren in Nederland keek al naar porno en dat is opnieuw vergelijkbaar met het wereldgemiddelde. In Rusland (82%), Polen (80%) en Duitsland (77%) ligt het aantal pornokijkers onder jongeren het hoogst.

De helft van de 15- tot 25-jarigen in Nederland had al een erotische droom waarin een goeie vriend(in) een rol speelde en bij 30% speelde de leerkracht of baas de hoofdrol in een dergelijke droom. Ruim eenderde (34%) had minstens één one-night stand en 30% heeft zijn partner reeds bedrogen. 26% heeft zich al laten testen op HIV en 35% dacht ooit een SOA (seksueel overdraagbare ziekte) opgedaan te hebben. Dat laatste ligt opvallend hoger dan in de andere landen (23% gemiddeld in de andere landen). In Nederland had 28% van de 15- tot 25-jarige meisjes al eens nood aan de morning-after pil. Dat is vergelijkbaar met het wereldgemiddelde. In ons land heeft 65% al ooit met zijn ouders over seks gepraat en dat ligt dan weer hoger dan het wereldgemiddelde (47%).

*De feiten en cijfers in dit artikel zijn gebaseerd op een wereldwijd onderzoek dat in de zomer van 2013 door InSites Consulting uitgevoerd werd bij 3.485 respondenten tussen 15 en 25 jaar uit 13 landen: de Verenigde Staten, Brazilië, Rusland, India, China, het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Frankrijk, Zweden, Polen, Italië, Nederland en België. De steekproef was representatief voor de jongere bevolking van elk land.

[Afbeelding afkomstig uit de Valentijnssspecial van de Dumb Ways to Die-campagne van Metro Trains.]

Een meisje dat een condoom bij zich heeft: slet of sterk?

Zo’n vraag die regelmatig terugkomt: is een meisje dat een condoom bij zich heeft een slet of juist sterk? SOA Aids Nederland heeft een aantal bekende beauty- en fashion-vloggers en -bloggers (Beautygloss, Disfordazzle, Misslipgloss en anderen) om bij vrouwen in Nederland te informeren naar het antwoord. De resultaten zijn gevat in onderstaande compilatievideo. Wat blijkt: de meeste meiden die deze blogs bezoeken, hebben niet alleen verstand van make-up en shoppen, maar weten ook veel van soa’s, condooms en veilig vrijen.

“Ze zijn van plan om het met een nieuwe partner veilig te doen totdat ze een soa-test hebben gedaan. Slim. Maar veel van hen durven geen condoom bij zich te hebben. Omdat ze bang zijn dat ‘andere meiden hen een slet zullen vinden’. Jammer.”

Na anderhalve week is het filmpje ruim 8.000 keer bekeken, en daarnaast is het natuurlijk op de verschillende blogs gedeeld. De volgende vraag is dan: hoe sterk is deze aanpak om ‘social influencers’ in te zetten om op deze wijze campagne te voeren om condoomgebruik weer eens onder de aandacht te brengen?

[Via @denware]

‘Lesprogramma Benzies & Batchies vergroot seksuele weerbaarheid jongeren’

Het programma Benzies & Batchies, ontwikkeld door Stichting Kikid, is bewezen effectief in het vergroten van het bewustzijn, zelfvertrouwen en de seksuele weerbaarheid van jongeren. TNO en MOVISIE concluderen dit op basis van effectiviteitsonderzoek (pdf) dat zij verrichtten naar de gehanteerde methodiek; een combinatie van theatervoorlichting en begeleide discussie door peer-educators. Zowel direct na het volgen van het programma als op de langere termijn zijn leerlingen er bewuster van geworden dat ze zelf hun grens kunnen aangeven en ‘nee’ kunnen zeggen.

Benzies & Batchies staat voor pooierbakken en schaars geklede meisjes. Het is een theatervoorlichtingsprogramma dat op middelbare scholen wordt uitgevoerd voor jongeren van 12 t/m 16 jaar. De leerlingen kijken eerst naar een theaterstuk om vervolgens in kleinere groepjes over stellingen te discussiëren met peer-educators. Aansluitend volgt de weerbaarheidstraining Ik hou van Mij. verzorgd door ervaren weerbaarheidstrainers en psychologen. De leerlingen gaan met de ‘peers’ in gesprek over seksualiteit en grenzen stellen. Is het oké om je borsten laten zien voor de webcam? En hoort ‘wiepen’ er gewoon bij?

Bijna 30% van deze jongeren zegt te maken te hebben gehad met seksueel grensoverschrijdend gedrag als slachtoffer en bijna 30% ook als pleger. Plagende seksuele opmerkingen maken, op een seksuele manier naar iemand staren of seksuele bewegingen maken en aan iemand seksuele plaatjes, ‘vieze’ foto’s of films, verhalen of SMS-jes laten zien, worden door de leerlingen het meest genoemd. Zowel direct na het volgen van het programma als op de langere termijn zijn leerlingen er bewuster van geworden dat ze zelf hun grens kunnen aangeven en ‘nee’ kunnen zeggen. Ze hebben meer zelfvertrouwen gekregen en zijn weerbaarder geworden. Daarnaast hebben leerlingen er meer vertrouwen in dat ze zelf geen grensoverschrijdend gedrag zullen vertonen. Ze weten ook beter hoe ze met hun eigen wensen en verlangens op het gebied van relaties en seksualiteit moeten omgaan.

De leerlingen vonden de theatervoorstelling en de lessen leuk, herkenbaar en realistisch. Wat ze zien gebeuren in de voorstelling, gebeurt ook in het echt. Ze herkennen het taalgebruik, onder andere de specifieke straattaal die de acteurs gebruiken. Slechts 7% vond het lastig om tijdens de weerbaarheidslessen in de klas over seks en relaties te praten. Een belangrijke reden hiervoor bleek de begeleiding van een externe, neutrale weerbaarheidsdocent. Jongeren met een migrantenachtergrond hadden wel meer moeite met praten over seks.

GroenLinks-jongeren willen over seks praten, maar de dominee wil geen bemoeizucht

DWARS, de jongerenorganisatie van GroenLinks, is onlangs een postercampagne gestart met het doel seksuele openheid te stimuleren. De posters tonen foto’s van stellen en de slogan ‘Seks is leuk! Zullen we erover praten?’ en zullen door het hele land worden opgehangen. De GroenLinkse jongeren voeren de campagne omdat ze zich zorgen maken over het condoomgebruik van hun leeftijdsgenoten en over de aanhoudende discriminatie van homo’s, lesbo’s, bi- en transseksuelen.

Volgens de jongeren moet de oplossing voor veel problemen omtrent de seksualiteit van jongeren gezocht worden in communicatie. Met name de seksuele vorming op scholen moet volgens hen meer gericht zijn op praten over seks dan nu het geval is.

“Slechts 54% van de jongeren gebruikt consequent een condoom bij risicovolle seks. Verder krijgen 7 op de 10 homo-jongeren te maken met fysiek of verbaal discriminerend geweld. Dit zijn schokkende cijfers en wij willen deze problemen graag op een positieve manier bij jongeren onder de aandacht brengen. Uiteindelijk is praten over seks de manier om bewustwording te stimuleren. Een eerste voorwaarde voor een leuk seksleven is veiligheid, niet alleen fysiek, maar ook emotioneel. Praten is hét middel om dit te bereiken.” [Ashley North, DWARS]

Enkele jongeren voegden de daad bij het woord en trokken naar de ‘bible belt’, om het gesprek aan te gaan met hun leeftijdsgenoten daar. De reacties die ze daar kregen verschilden van heel positief tot “Praten is prima, maar niet met mij”, zo viel in gratis dagblad Sp!ts te lezen.

Inmiddels heeft het Reformatorisch Dagblad al drie artikelen aan de actie gewijd. Volgens Kees Ritmeester, manager van pabo Driestar Hogeschool en eindredacteur van de lesmethode Wonderlijk gemaakt, slaat de campagne de plank volledig mis. De posters zouden bijdragen aan de pornoficatie van Nederland en het beeld bevestigen dat je seksualiteit moet dóén in plaats van het gesprek hierover te voeren. En ds. W. Silfhout, predikant van de gereformeerde gemeente te Capelle aan den IJssel-Middelwatering en ridder in de Orde van Oranje-Nassau, vraagt zich af waar DWARS zich mee bemoeit: “Hier past niet anders dan een scherp protest uit verontwaardiging over deze schaamteloze bemoeizucht uit doorgeschoten vrijheids- en gelijkheidsdenken.”

Een beetje ophef zorgt niet alleen voor extra publiciteit maar ook voor discussie. Opzet geslaagd dus.

Onderstaand de drie posters.

Seks_Poster_Dwars_def.indd

Seks_Poster_Dwars_def.indd

Seks_Poster_Dwars_def.indd

Het grote J/M-onderzoek 2013: ‘Ouders onderschatten seksueel gedrag van hun kind’

In onderzoek* van J/M voor Ouders naar de seksuele opvoeding in Nederland deden ouders uitspraken over het seksuele gedrag van hun kinderen van 4 tot 17 jaar. De seksuele belangstelling van kinderen wordt behoorlijk onderschat; het verschil tussen wat wij dénken dat onze tieners doen en wat zij in werkelijkheid doen is groot. Ook heeft 85% van de ouders het met hun kinderen onder de tien jaar niet of nauwelijks over seksualiteit (“Een gemiste kans, want het is makkelijker om met een jong kind hierover te praten dan met een puber”).

Voor de 12-plussers zijn die uitkomsten vergeleken met de resultaten van ‘Seks onder je 25ste’, een onderzoek van Rutgers WPF/Soa Aids Nederland uit 2012 waarin die groep zelf antwoord geeft. De verschillen zijn groot. Zo vergissen ouders van 12-/13-jarigen zich vooral als het gaat over tongzoenen (13% tegenover 32% werkelijk), verliefd zijn (67% tegenover 87%) en pornoblaadjes kijken (8% tegenover 22%). Bij 16-jarigen zijn flinke verschillen te zien in de toekenning van activiteiten als voelen en strelen (34% van de ouders versus 73% van de tieners), geslachtsgemeenschap (16% versus 43%) en orale seks (15% versus 35%).

Er bestaan ook nog steeds taboes op het gebied van seks. Ouders blijken het moeilijk te hebben met de directe confrontatie met een seksend kind (ze hoeven het niet te zien of te horen), met porno (ouders voelen zich erg ongemakkelijk als ze merken dat hun zoon of dochter porno kijkt) en met homoseksualiteit (eenderde van de ouders zwijgt dit thema volledig dood). Toch vinden ze zich best makkelijk als het om seks gaat, in ieder geval veel opener dan hun eigen ouders, vindt 80%. Gemiddeld geven ouders zichzelf een 7,2 voor hun seksuele opvoeding.

Enkele andere uitkomsten:

  • kinderen worden te makkelijk, te snel, te jong en te veel met seks geconfronteerd, vooral in de media, vindt 80%;
  • ruim eenderde van de ouders denkt (zeker) te weten dat hun 16-jarige nog nooit porno heeft gekeken via internet;
  • 76% van de ouders vindt dat kinderen van nu veel te jong met seks bezig zijn;
  • 74% van de ouders voelt zich ongemakkelijk als kleuters naakt doktertje spelen of in het openbaar hun geslachtsdelen betasten;
  • slechts 8% van de ouders kent helemaal geen zorgen over de invloed van de huidige seksuele moraal en gewoonten op hun kinderen;
  • de grootste angst (53%) voor ouders van kinderen in de leeftijd tot 10 jaar zijn pedofielen;
  • 37% van de ouders heeft (ook) moeite heeft met mannelijke oppassers voor baby’s en peuters;
  • 34% van de ouders zwijgt het onderwerp homoseksualiteit volledig dood;
  • 33% van de vaders vindt het (helemaal) niet oké als zijn kind (vooral zonen) homoseksueel blijkt te zijn;
  • de meest gebruikte zin in een gesprek met kinderen over seks is ‘doe geen dingen die jijzelf of de ander niet wil’.

jm illustratie

*Het onderzoek, onder 684 ouders met kinderen in de leeftijd van 4 tot 17 jaar, is uitgevoerd door bureau RM Interactive in opdracht van het maandblad J/M voor Ouders en gepubliceerd in het septembernummer dat afgelopen week is verschenen. Meer resultaten, een uitgebreide toelichting en adviezen lees je in het tijdschrift. Sinds 2007 laat J/M jaarlijks een groot onderzoek doen onder ouders. Uit de eerdere onderzoeken blijkt onder andere dat ouders pleiten voor een strengere opvoeding en dat ze de opvoeding als stressvol ervaren.

‘Man of Mietje’-campagne legt hepatitis-B uit in animatievideo

Stichting Soa Aids Nederland is weer gestart met de campagne 'Man of Mietje'. Deze maakt jonge mannen (16-25 jaar) met homoseksuele contacten bewust van de mogelijkheid zich gratis te laten inenten tegen de hepatitis B-infectie, een soa die veel voorkomt bij deze groep. Naast de inzet van online en sociale media zijn artikelen geplaatst in doelgroepgerichte tijdschriften, zoals jongerenblad Expreszo. Onderdeel van de campagne is deze nieuwe, getekende video die op een voor jongeren aansprekende manier uitlegt waarom vaccinatie van belang is.

Op de bijbehorende website vinden jongens en mannen die zich aangesproken voelen meer informatie over de SOA en kunnen zij direct een afspraak maken met de dichtstbijzijnde GGD.

De campagne loopt nog tot eind 2013.

[Concept, illustratie en animatie door VANABBETOTVESSEM]

Dance4life lanceert app voor alle vragen over seks

Onder Nederlandse jongeren bestaan nog altijd veel misverstanden over hiv. Zo denkt een derde dat zij geen hiv kunnen oplopen als ze zich goed wassen na de seks. Dance4life wil dat jongeren altijd toegang hebben tot de juiste informatie en lanceert daarom de dance4life-app, die jongeren (doelgroep: 12-18-jarigen) antwoord geeft op al hun vragen over seks, seksualiteit en soa’s (hoe doe je een condoom om? hoe werkt tongzoenen? wat te doen als je toch een soa oploopt? enzovoort). 
 
Met de gratis app krijgen jongeren ook toegang tot exclusieve dance4life-features. Zo kunnen zij op de foto met dance4life-ambassadeurs als Doutzen Kroes en Erik Arbores en kunnen zij allerlei video’s en ander dance4life-materiaal bekijken. Ook is er de ‘In de buurt’-functie, die vertelt waar dichtbij condooms, de morning-afterpil of een soatest verkrijgbaar zijn.

Waarom een app? De makers leggen uit: "Van de jongeren heeft 70% een smartphone en ze gebruiken daarop steeds vaker gezondheidsapps, blijkt uit onderzoek van EenVandaag. Die trend zal zich in 2013 verder voortzetten, voorspelt Trendwatching.com. De continue beschikbaarheid van de informatie geeft jongeren bovendien een veilig gevoel. Met de dance4life-app hebben ze altijd toegang tot de juiste informatie over seks en hiv." Deze info is afkomstig van Sense.info.

De dance4life app is geschikt voor iPhone- en Android-toestellen en te downloaden in de App Store of de Play Store.

GGD lanceert online game ‘No or Go’: wat doe je als iemand een hand op je billen legt?

Deze week lanceren GGD'en de nieuwe online game 'No or Go' voor 14-16-jarigen. Doel is om jongeren weerbaarder te maken tegen grensoverschrijdend gedrag. Wat doe je als je aan de bar staat en iemand een hand op je billen legt? Of als je date wel erg hard van stapel loopt? Uit eerder onderzoek blijkt dat alle jongeren het onacceptabel vinden als je wordt gedwongen om seksuele handelingen te verrichten. Toch vinden ze ook dat sommige vormen van grensoverschrijdend gedrag, zoals ongewenst aangeraakt worden, ‘erbij horen’. 
 
Jongeren bewegen zich met hun eigen avatar (gebaseerd op geslacht en seksuele voorkeur) door het spel, te bereiken via Sense.info. Aan de hand van de vraag 'wat zou jij zou doen in een bepaalde situatie?' ontdekken zij wat voor type ze zijn: een coole player, een kalme afwachter, een directe diva, een charmante casanova of een van de andere twaalf types. Ook is er op Facebook de mogelijkheid om te ontdekken wat voor type hun vrienden zijn. Dit kan door een boodschap achter te laten (‘Bas vindt jou een extreme flirt! Ontdek het zelf!’).

Het online spel is ontwikkeld door Rutgers WPF en Soa Aids Nederland en onderdeel van de campagne 'Maak seks lekker duidelijk'. De organisaties willen jongeren met het spel op een positieve manier laten zien hoe zij hun wensen en grenzen kunnen aangeven.

Online spelshow ‘Tortelduifjes’ promoot veilig vrijen

Eind oktober 2012 lanceerde Red Chocolate in samenwerking met Yune voor Soa Aids Nederland ‘Tortelduifjes’ op vier populaire jongerencommunities: Skoften.net, Girlscene.nl, Expreszo.nl en Puna.nl. In deze online spelshow  namen vier jongeren en vier senioren het tegen elkaar op om te ontdekken wie er anno 2012 het meeste weten over liefde, relaties en seks. Doel is dat jongeren actief aan de slag gaan met het onderwerp veilig vrijen, want uit onderzoek blijkt dat dit rechtstreeks leidt tot meer en consistenter condoomgebruik.
 
Het is voor het eerst dat een jaarlijkse 'Vrij Veilig'-campagne zich volledig online afspeelt. Elke vrijdag konden jongeren een nieuwe Tortelduifjes-aflevering verwachten binnen hun eigen community. In de eerste week werd het thema ‘exen’ behandeld, daarna volgden ‘daten’ en ‘seks’; hieronder te zien. Schoffies, modemeisjes, homo’s en afgevaardigden uit de urban scene spelen zelf de hoofdrol en representeren elk één specifiek platform. Kijkers kunnen zelf ook meespelen via de speciale Tortelduifjes-widget en achteraf hun antwoorden vergelijken met medespelers.


 
De Tortelduifjes-spelshow ('mede mogelijk gemaakt door Durex') is ontwikkeld om jongeren met elkaar in gesprek te brengen over het volhouden van condoomgebruik binnen een nieuwe relatie. Slechts 22% van de jongeren geeft namelijk aan het condoom binnen een nieuwe relatie minstens drie maanden vol te houden en zichzelf te laten testen, wat echter cruciaal is om 100% zeker te zijn dat je niets kunt oplopen.

Twee van de drie afleveringen zijn meer dan 10.000 keer bekeken. Da's mooi natuurlijk, maar lang niet zo mooi als de kijkcijfers van bijvoorbeeld BNN-programma 'Spuiten en Slikken', wat betekent dat heel veel jongeren niet (direct) zijn bereikt. Het is dus hopen dat de inhoud zoveel impact heeft dat de kijkers erover gaan praten. De vergelijking die ik hier maak, werd overigens ook in het commentaar op YouTube gemaakt. Dit was de reactie van de mensen achter de campagne: "De inhoud van deze quiz is voor de meeste mensen inderdaad niks nieuws, maar misschien voor mensen die Spuiten en Slikken wat heftig vinden wel. Een quiz is op zich niet zo vernieuwend, maar moet dat persé vind je?"

Kids en Jongeren Marketing blog website is van Euroforum BV. Privacy statement | Cookie statement | Copyright © 2021