Paul Bühre liep op zijn 15de stage bij Die Zeit, waar hij een artikel publiceerde over wat pubers werkelijk bezighoudt. Daaruit kwam een boek voort, dat inmiddels een bestseller is in Duitsland en wereldwijd wordt vertaald — in Nederland onder de naam Puber Leaks (ondertitel: Wat wij werkelijk denken (terwijl jij denkt dat we niets denken)). In een kleine 200 pagina’s deelt de scholier zijn ervaringen als puber en de problemen en gedachten die hierbij komen kijken; een persoonlijke observatie, geïllustreerd met zijn eigen tekeningen.
De verschillende zaken die belangrijk en/of onontkoombaar zijn voor deze leeftijdsgroep hebben allemaal een eigen hoofdstuk gekregen: groepsdynamiek, sociale media, uiterlijk, alcohol en drugs, games, seks en porno (en liefde), school, muziek, conflicten met ouders, opvoedingsmethodes en stemmingswisselingen. Daarbij worden veel vooroordelen bevestigd (hoewel je nooit helemaal zeker wat wat gemeend en wat cynisch bedoeld is): zonder internet kan deze generatie niets en gamen hoort bij deze generatie, elk moment dat ze niets te doen hebben checken ze hun mobieltje, jongens en meisjes begrijpen elkaar niet, als ouders iets verbieden wordt dat niet begrepen, eerlijk zijn is moeilijk, koptelefoons zijn een statussymbool, enzovoort. En er blijkt een heel voor de hand liggende verklaring te zijn waarom meningsverschillen in de puberteit nodig zijn: kinderen moeten een eigen mening gaan vormen en niet simpelweg de visie van hun ouders overnemen.
Paul vraagt zich af hoe het kan dat de hedendaagse puber zo slecht begrepen wordt, terwijl zijn ouders ooit hetzelfde doormaakten. In plaats van ‘het slachtoffer’ om raad te vragen, richt de tot waanzin gedreven ouder zich tot opvoedingsadviesboeken en verwarde moeders met dezelfde probleempubers. En dat is voor deze ‘gewone’ jongere (er is geen sprake van een rebels uiterlijk, drugsgebruik of extreme emoties) natuurlijk een mooie aanleiding om dat eens lekker van zich af te schrijven. Volgens de jonge auteur komen alle conflicten tussen ouders en kinderen voort uit teleurstelling dat de kinderen niet zijn zoals de ouders dat wensen. Niet alleen ouders krijgen er van langs (op zeer milde wijze overigens), ook de school moet het ontgelden, want waarom moet je daar zo veel uit je hoofd leren als je alles toch weer vergeet of niet meer nodig hebt? Leraren zouden een energie moeten uitstralen die aanstekelijk werkt voor de scholieren en duidelijk moeten maken hoe hun vak samenhangt met het leven buiten de school. Een beetje meer zoals de scène uit Breakin Bad waarin Walter White uitlegt waarom scheikunde belangrijk is, en Paul zou weer huiswerk gaan maken.
Om een betere indruk van de inhoud te geven, ben ik — zoals gebruikelijk in mijn reviews — zo vrij om het boek samen te vatten in de vorm van de tien meest opvallende oneliners:
- ‘Elke dag is een ware strijd om prestige en erkenning.’ (pagina 11)
- ‘Niks doen is sowieso meestal cooler dan iets doen, school is al inspannend genoeg.’ (17)
- ‘Je kunt je waarschijnlijk wel indenken wat er met iemand gebeurt die eruitziet alsof mama nog iets te vertellen heeft over de kledingkeuze.’ (49)
- ‘In principe geldt dat zolang je hobby’s en vrienden niet verwaarloost vanwege een spel en op zijn minst af en toe nog iets voor school doet, er geen probleem is.’ (82)
- ‘Ineens had ik het idee dat ik een beetje te jong was voor mijn leeftijd.’ (95)
- ‘Misschien is dat ook wel het nut van school, dat je eraan went dat veel werk dat je in je leven verricht niet leuk is en niemand iets oplevert.‘ (118)
- ‘Jongeren van mijn leeftijd willen zo min mogelijk werken en zo veel mogelijk verdienen.’ (123)
- ‘Op onze leeftijd gaat alles trouwens alle kanten op: de charts zijn ineens mainstream, en mainstream is stom, en nu is het plotseling cool om artiesten te kennen van wie niemand uit je klas ooit gehoord heeft.’ (131)
- ‘Als je het ons verbiedt om naar series te kijken, is dat ongeveer alsof ze jullie zouden verbieden de krant te lezen en jullie op kantoor ineens niet meer mee kunnen praten.’ (152)
- ‘We zijn zo verschillend als mensen nu eenmaal zijn, ook al doen we vreselijk ons best om dat te verhullen.’ (182)
Ik bestelde het boek op aanraden van Yvonne van Sark van YoungWorks, die het een ‘must read’ noemde (en wie ben ik om daar geen gehoor aan te geven ;-)), en de achterflap van de uitgave belooft ‘alles wat je altijd wilde weten over je puber, maar waarop je nooit een fatsoenlijk antwoord kreeg’. Beide loftuitingen zijn naar mijn bescheiden mening wat overdreven, maar als je een paar uurtjes over hebt, is het een goede tijdsbesteding. Het is licht, het is grappig en het is herkenbaar. Aan de andere kant is het niet echt verrassend, leerzaam of schokkend. En op basis van zijn tekeningen vermoed ik dat Paul zijn droom om striptekenaar te worden niet waar gaat maken. Hoe dan ook, het is een knappe beschouwing, helder en aansprekend onder woorden gebracht, geschikt voor een ieder die nieuwsgierig is en legaal en zonder al te hoge verwachtingen eens een dagboek van een tiener wil inkijken…
