Scholieren lui en niet betrokken?

De huidige generatie middelbare scholieren wordt vaak verweten dat ze lui zijn en totaal niet betrokken. Uit het OESO onderzoek dat onlangs gepubliceerd werd, bungelden de Hollandse scholieren wederom onderaan bij het hoofdstuk ‘motivatie’. Als oplossing wordt vaak genoemd dat het onderwijs persoonlijker moet; ‘op maat’ of ‘gedifferentieerd’. Toch wil ik graag een voorbeeld geven van hoe juist zoiets als de centraal georganiseerde eindexamens bij scholieren kunnen zorgen voor een explosie aan motivatie, saamhorigheidsgevoel en strijdbaarheid.

Hoe toch te enthousiasmeren, enkele voorbeelden!

Stel je een online platform voor, waarop een grote groep scholieren dagelijks actief is. Waarop vrijwel alle scholieren bijdragen, elkaar helpen, elkaar steunen en elkaar vermaken. Klinkt als een droom voor veel digi-onderwijsprofessionals. Tijdens de eindexamens kwam deze droom uit, en wel op het door jongerenmarketeers vrijwel afgeschreven Facebook. Een registratie.

Ergens vlak na de eindexamens van 2015 lanceerde Jon, eigenaar van Scholieren.com, uit speelsheid alvast het Facebookevent Centraal Eindexamen 2016 VMBO – HAVO – VWO. “Voor iedereen die de goede verhalen gehoord heeft en niet kan wachten”. Dit event was gelinkt aan de door Scholieren.com beheerde pagina Eindexamens 2016. Gedurende het schooljaar druppelden de deelnemers aan het event binnen, tot uiteindelijk 45.000 van de 200.000 examenkandidaten op ‘aanwezig’ stonden.

De examenperiode brak aan. Tegelijk met de examens, ontstond twee-en-een-halve week lang een superactieve community zowel op de Facebookpagina als in het bijbehorende event. Een aantal statistieken om te illustreren hoe actief de eindexamenkandidaten zelf waren:

• Het aantal likes op de pagina Eindexamens 2016 steeg tijdens de examens van een paar honderd tot 6.500 duizend.
• Ruim 600.000 unieke personen werden bereikt met de pagina en het event
• Ruim 380.000 acties werden uitgevoerd, wat betekent dat berichten zijn gepost, geliked of gedeeld.

Tijdens de eindexamens waren vooral de grappige Facebookpolletjes en meme’s uitermate populair. Daarmee reflecteerden de scholieren zelf op de toetsen door in de vragen en antwoordopties toespelingen te maken op de examens. Zo vermaakten en steunden de kandidaten elkaar en gebruikten ze het event als een uitlaatklep om even te ontspannen. Het ‘elkaar helpen’ gebeurde eerder, zo vanaf eind maart. Scholieren deelden hun samenvattingen, hielpen elkaar met handige sites en tips en er was een levendige handel in examenbundels. En dit allemaal zonder dat een docent, ouder, organisatie of instantie dit aanmoedigde.

Toetsweken centraliseren?

Het valt ons elk jaar weer op dat de examenperiode een periode is van extreme verbondenheid en strijdbaarheid onder scholieren onderling. Iedereen streeft immers naar hetzelfde doel: dat diploma binnenslepen. Je ziet het aan het enorme aantal klachten (samen klagen schept een band) en ook aan de bezoekersrecords die op Scholieren.com elk jaar weer gebroken worden (dit jaar hadden we voor het eerst meer dan een miljoen pageviews op de examenblogs).

Natuurlijk zien wij ook kansen in het motiveren van scholieren door ze gepersonaliseerde lessen aan te bieden die aansluiten bij hun talenten en interesses. Alleen als alles gepersonaliseerd wordt, verlies je ook dat mooie saamhorigheidsgevoel dat een gezamenlijk ‘strijd’ kan bieden. Het is zelfs bijna jammer dat dit hoogtepunt van motivatie slechts een keer per jaar plaatsvindt, tijdens die twee-en-een-halve week in mei. Ik durf het bijna niet te zeggen, maar wat als we in plaats van het afschaffen van de centrale examens eens álle toetsweken zouden centraliseren?

Roos Smetsers (26), algemeen directeur bij Scholieren.com. Ik heb communicatiewetenschappen gestudeerd, gevolgd door een master Jeugdstudies. Mijn baan bij Scholieren.com is een ideale combinatie van deze twee studies. Ik ben hier in 2011 begonnen met een bijbaan naast mijn studie. Inmiddels bepaal ik samen met eigenaar Jon Geerars de koers en stuur ik de techniek en redactie aan. Ik vind het vooral tof dat Scholieren.com zo middenin de doelgroep staat. Wekelijks werken er scholieren bij ons op kantoor en we hebben een creatieve groep jonge bloggers in dienst. Het is elke dag een feestje om te werken aan onze missie: scholieren in staat stellen elkaar te helpen. Samen ben je slimmer!”