In 2010 wonnen vier studenten van de Fontys Hogeschool in Eindhoven de landelijke Hogescholencompetitie van Veilig Verkeer Nederland. Zij bedachten de ‘Shotgun’-campagne om onveilig rijgedrag onder jongeren tegen te gaan. Het doel: bewustwording onder jongeren vergroten van hun kwetsbaarheid in het verkeer, óók in de auto (82% van de jongeren wijzen een bestuurder niet op gevaarlijk gedrag, terwijl er jaarlijks gemiddeld 3.400 gewonden en 135 dodelijke slachtoffers vallen onder 16-/24-jarigen).
Het campagneconcept maakt gebruik van het peer to peer-principe; groepsgenoten spreken elkaar aan op elkaars gedrag. De bijrijder (door Amerikaanse jongeren ‘Shotgun’ genoemd*) is een jongere medepassagier die een bijzondere rol kan spelen door naast de bestuurder plaats te (mogen) nemen in de auto – eigenlijk de beste plek.
Naast de rechten (meer beenruimte, de muziek mogen kiezen) brengt de Shotgun ook zekere plichten of verantwoordelijkheden met zich mee. De bijrijder stimuleert en helpt waar nodig het rijgedrag van de bestuurder. Hij of zij probeert de bestuurder positief te beïnvloeden waardoor de kans op een ongeval vermindert. Verantwoordelijkheden zijn onder meer: het navigatiesyteem bedienen, de telefoon van bestuurder opnemen, checken of de chauffeur echt de Bob is, meekijken om te attenderen op gedrag van andere weggebruikers en rust in de auto krijgen als er andere passagiers zijn.
Shotgun is gebaseerd op een aantal vaste basisregels. Het begrip is constant in ontwikkeling: er zullen regelmatig nieuwe regels bijkomen. Wanneer er een nieuwe regel is (deze kan per groep verschillen) moet deze door deze groep meteen vastgelegd worden.
Uit onderzoek (pdf) bleek eerder dat een dergelijke campagne de potentie heeft om jongeren te stimuleren om als bijrijder bij te dragen aan een veiliger verkeer. Na een pilot in het voorjaar van 2012 heeft VVN de campagne nu verder uitgerold. Om de rol van de bijrijder te promoten bij jongeren bezoekt het Shotgun-promotieteam de komende maanden verschillende evenementen in Brabant en Groningen. Daarnaast is er een Facebook-pagina en een website.
Dit is de bijbehorende promospot:
*De term vindt zijn oorsprong in het Wilde Westen; naast de koetsbestuurder zat iemand met een shotgun om de vijand op afstand te houden. Ofwel: iemand die zorgde voor de veiligheid van de bestuurder. Volgens VVN is deze ‘shotgun’ in de VS alom bekend en wordt er gestreden om de best seat of the car. De organisatie hoopt met de campagne deze positie ook aantrekkelijk te maken voor Nederlandse jongeren, maar er moet nog heel wat gebeuren wil dit net zo’n begrip als ‘de Bob’ worden.
[Creatie door Attacom]