De nieuwe omvangrijke zedenzaak, waarbij 400 kinderen door een man via de webcam zouden zijn aangezet tot seksuele handelingen, laat wederom zien dat het gebruik van internet voor kinderen niet zonder gevaren is. Kinderombudsman Marc Dullaert doet een oproep aan ouders om nauw betrokken te blijven bij wat hun kind op internet doet: “Ouders hebben vaak geen idee wat hun zoon of dochter online beleeft. Soms steken zij zelfs hun kop in het zand. Ouders hebben de verantwoordelijkheid om met hun kinderen in gesprek gaan en om ze op internetgevaren te wijzen.”
Het verleiden of onder druk zetten van kinderen om voor de webcam seksuele handelingen te verrichten wordt ‘grooming’ genoemd. Het onderwerp was de afgelopen maanden vaker in het nieuws. Niet alleen online misbruik, ook cyberpesten, identiteitsdiefstal, afpersing en agressieve online marketing gericht op kinderen, zijn uitwassen die het internet met zich meebrengt. Marc Dullaert vindt het belangrijk dat zowel ouders als kinderen veel meer ‘internetwijs’ worden: “We leren kinderen om goed te kijken bij het oversteken, en om niet met vreemden mee te gaan als ze buitenspelen. Maar voor ‘online buitenspelen’ blijft zo’n goed gesprek vaak achterwege.” Als ouders zelf alerter worden op internetgevaren, kan schade mogelijk voorkomen worden, volgens de Kinderombudsman.
De Franse non-profit organisatie Innocence en Danger is net een campagne (pdf) gestart die in het verlengde ligt van deze oproep. In een serie advertenties wordt getoond wie er werkelijk zou kunnen zitten achter de emoticons in de chatboxen van kinderen. Brrrr….
Ook in Nederland worden al enige tijd diverse activiteiten ontplooid die de mediawijsheid/-voorzichtigheid moeten bevorderen, maar daarmee winnen we de oorlog nog niet.
Internetbedrijven
De kwetsbaarheid van kinderen online blijkt ook uit de zaak van de 13-jarige Freek, van wie kwaadwillenden een nep-profiel aanmaakten en uit zijn naam nare dingen op internet zetten. Freeks foto werd gebruikt in filmpjes en belachelijk gemaakt. De filmpjes gingen ‘viral’, ze werden vele malen online gedeeld door gebruikers van sociale media. Freek en zijn ouders waren wanhopig. Hoewel de ouders van Freek wel degelijk alert waren en ingrepen zodra ze het pesten bemerkten, kwamen zij er bij de sociale media-bedrijven niet doorheen.
De Kinderombudsman vindt dat ook internetbedrijven hun verantwoordelijkheid moeten nemen, en voor kinderen schadelijk materiaal sneller off-line halen. Binnenkort spreekt hij daarover met vertegenwoordigers van bedrijven. Dullaert: “Overigens, ouders kunnen niet alleen slachtofferschap voorkomen, maar ook daderschap. De pestkop van Freek bleek een minderjarige jongen. Waren de ouders van die jongen voldoende op de hoogte van het online leven van hun zoon?”
Overheid
Ook de overheid heeft een belangrijke verantwoordelijkheid, vooral op het vlak van preventie, en natuurlijk in de vervolging van strafbare feiten. De impact van moderne technologische ontwikkelingen op kinderen moet volgens de Kinderombudsman over een langere termijn worden gemonitord, zodat beleid en regelgeving kan worden bijgesteld als zich nieuwe risico’s voor kinderen voordoen. Recent nam het Kabinet al een aantal goede initiatieven zoals de website Meldknop.nl, waarop kinderen en ouders die nare dingen meemaken op internet terecht kunnen. En Minister Opstelten maakte in oktober bekend een wetswijziging te willen voorleggen om veroordeling van online misbruikers makkelijker te maken door het inzetten van ‘lokpubers’. Of dat juridisch mogelijk is wordt nu beoordeeld door de Raad van State.
Marc Dullaert: “De belevingswereld van kinderen is tegenwoordig voor een goed deel een digitale wereld. Dat vraagt van ons allemaal alertheid, om naast de grote kansen en vrijheid die het internet biedt, ons meer bewust te zijn van de mogelijke gevaren.”
