Onderzoek AH: ‘Kinderen zijn de baas over de lunchtrommel, maar vinden inhoud ook beetje saai’

Het nieuwe schooljaar is weer begonnen, en dus is het tijd om terug te gaan naar de routine van school. Dat betekent dat er ook weer lunchtrommels klaargemaakt moeten worden. Maar hoe ziet de gemiddelde lunchbox er in Nederland eigenlijk uit? Albert Heijn vroeg ouders en kinderen bij aanvang van dit schooljaar alles over de schoollunch. Wat nemen kinderen mee naar school, hoe belangrijk vinden ouders en kinderen dat de lunch gezond is, hebben ze genoeg inspiratie en hoe ziet de coolste en tegelijkertijd toch gezonde lunch er volgens hen uit?

Driekwart van de kinderen luncht minimaal drie keer per week op school. De standaardlunch van Nederlandse kinderen bestaat uit hartige boterhammen (87%) en vaak ook een zoete (55%) variant. Daar wordt een stukje fruit bij gegeten (54%) en vruchtensap (30%) of water (26%) bij gedronken. Maar wie beslist er eigenlijk wat er in de lunchbox zit? Kinderen blijken de regie in handen te hebben. Volgens 65% van de ouders beslist hun kind mee over de inhoud van de lunchtrommel. Kinderen zeggen zelf nog veel meer invloed te hebben, want volgens 85% van de kinderen beslissen zij wat er mee naar school genomen wordt.

Meer dan acht op de tien ouders is best tevreden over de lunch die ze hun kids meegeven, maar er bestaan ook twijfels. Bijna de helft van de ouders zou meer variatie willen aanbrengen in de lunchtrommel van het kind. Een kwart van de Nederlandse ouders twijfelt over de samenstelling van de lunch en 27% van de ouders vindt het lastig om een gezonde lunch klaar te maken die het kind ook echt lekker vindt. Ook kinderen zijn blij met hun lunch, maar hebben wel wat kritiekpuntjes: ze willen wat meer afwisseling, want hun lunch is vaak hetzelfde en daardoor best wel saai.

Bijna alle ouders (97%) geven aan dat ze hun kind altijd een gezonde lunch meegeven. Niet alleen ouders, maar ook kinderen vinden het belangrijk dat hun lunch gezond is. Dit geeft bijna 8 op de 10 kinderen aan. Meisjes zijn hier serieuzer in dan jongens: 88% van de meisjes hecht belang aan een goede lunch versus 71% van de jongens.

Hoe ziet volgens ouders en kinderen de lekkerste, coolste en tegelijkertijd gezonde lunch er dan uit? Ouders en kinderen hebben in het onderzoek (pdf) beschreven wat hun ideale lunchbox bevat:

  • De lunchtrommel moet inspirerend en gevarieerd zijn; met een creatieve invulling van de lunchtrommel krijgen kinderen plezier in het eten van de lunch;
  • Ouders willen dat de lunch vooral voldoende vezels bevat en de coolste gezonde lunch bevat daarom bij voorkeur volkorenbrood of gezonde crackers;
  • Ook vitamines mogen niet ontbreken in de vorm van groente of fruit;
  • Tegelijkertijd willen ouders niet te veel tijd aan de lunch besteden, dus de lunch moet binnen 5-10 minuten klaar te maken zijn;
  • Kinderen willen heel graag aardbeien, druiven of komkommer meekrijgen;
  • Kinderen vinden het heel leuk als er een verrassing in de lunchbox zit.

Kortom, er valt nog wel wat te verbeteren (hieronder een foto van de ‘standaard’ lunch naast het ideale alternatief).

AH_standaard-vs-Ideaal-lunchtrommel

Ook is gevraagd naar de grootste inspiratiebron voor het samenstellen van de lunchbox. Kinderen zijn de grootste inspiratiebron voor ouders bij het bereiden van hun lunch (40%), op de voet gevolgd door de supermarkt (36%). Bijna vier op de tien ouders staat echter open voor meer gevarieerde lunchideeën. Ze zouden bijvoorbeeld graag een kijkje nemen in de lunchtrommel van de kinderen van bekende Nederlanders. Ouders zijn vooral benieuwd naar de lunchboxes die klaargemaakt worden door Chantal Janzen, Wendy van Dijk, Frans Bauer, Irene Moors en Tooske Breugem. Ook kinderen van 6 t/m 14 jaar zijn gevraagd naar hun inspiratiebronnen. Zij zijn vooral nieuwsgierig naar andermans lunchtrommel en zouden graag eens gluren in de lunchboxes van Enzo Knol, Mees Kees, Freek Vonk, Dirk Kuijt en Nick & Simon.

Interesse jongeren in voeding is niet ‘overgewichtig’

Je zou denken dat het een essentiële levensbehoefte is, toch denken jongeren nauwelijks na over voeding. Ze eten buitenshuis wat ze lekker vinden of wat hun ouders meegeven naar school, zo werd een paar jaar geleden geconcludeerd in het onderzoeksrapport Voorbij het broodtrommeltje (pdf), waarvoor Wageningen UR 650 tieners (12-16 jaar) ondervroeg. Wat bleek: gezond en duurzaam hebben nauwelijks hun aandacht, wat best opmerkelijk genoemd mag worden, gezien alle aandacht voor deze onderwerpen. Maar aangezien tieners in de groei zijn, kan zomaar een hongergevoel ontstaan, en dan liggen een zak chips (plus een blikje energiedrank om het weg te spoelen; van het huismerk — lekker betaalbaar) letterlijk en figuurlijk voor de hand. Onmiddellijke behoeftebevrediging gaat prima zonder na te denken over de voedingswaarde of het productieproces.

Het onderzoek is eind 2010 gepubliceerd, maar uit recentere gegevens kan je afleiden dat er sindsdien weinig veranderd is. Volgens de NOM Doelgroep Monitor is slechts 17% van de Nederlandse 13-19-jarigen sterk geïnteresseerd in een gezonde levensstijl (bij volwassenen ligt dit percentage een stuk hoger), terwijl 42% aangeeft hier niets mee te hebben. Terugkijkend op een eerdere publicatie van dit continue onderzoek blijkt zelfs dat bij de mannelijke helft van deze leeftijdsgroep deze  desinteresse tussen 2009 en 2013 flink is toegenomen. Van de meisjes in deze leeftijdsgroep heeft 39% wel interesse in voeding, terwijl dit bij jongens slechts 11% is. Of er een oorzakelijk verband is, wordt uit de cijfers niet duidelijk, maar ruim één op de vier meisjes heeft de afgelopen 12 maanden gelijnd, van de jongens één op de tien.

(NB  Goed om te beseffen dat er wel degelijk jonge mensen die net iets meer betrokken zijn en bijvoorbeeld in de vorm van de Youth Food Movement proberen het voedselsysteem te verbeteren).

Tussen hun elfde en achttiende jaar experimenteren jongeren met van alles en nog wat, ook met eten, meer snacken en vaker maaltijden overslaan. Ze kiezen daarbij –heel behoudend– vooral producten die overeenkomen met de keuze van hun mede-eters, aldus de studie van Wageningen UR. Gezond staat bij jongeren simpelweg voor het eten van groenten en fruit en het laten staan van tussendoortjes.  Ongezond eten — ze noemen chips, snoep en koek — is voor jongeren aanvaardbaar, zolang het niet dik maakt (ze krijgen pas belangstelling voor gezonde voeding als ze zelf het gevoel krijgen dat ze te dik worden). Gezond eten staat gelijk aan het ontbreken van overgewicht.

Thuis beslissen ouders wat er op tafel komt, jongeren kunnen dat hooguit beïnvloeden. De meeste ouders houden vast aan samen eten en eerst uitproberen, ook al lust hun kroost iets niet. De thuissituatie lijkt dan ook een belangrijk aanknopingspunt om jongeren te interesseren voor duurzaam en gezond. In een onlangs gepubliceerde studie van de Universiteit Antwerpen was de belangrijkste conclusie dat familiemaaltijden ontzettend belangrijk zijn; hoe vaker dit gebeurt, hoe vaker kinderen gezonde voeding eten.  Ook sommige mediavormen, zoals culinaire tv-programma’s, kunnen een positieve bijdrage leveren (mits Rudolph van Veen zich inhoudt, want zijn motto ‘zonder versieren geen verleiden’ leidt niet tot de meest verantwoorde baksels ;-)).  Daarnaast kan de school natuurlijk een rol spelen, vooral door het aanbod in schoolkantines gezonder, duurzamer en aantrekkelijk te maken.

Ondertussen worden allerlei andere initiatieven ontplooid, met wisselend succes (chargerend: degenen die het vooral betreft (lager opgeleid) worden niet bereikt, en andere slaan door waardoor jonge kinderen al obsessief met hun kilo’s bezig zijn). Enkele voorbeelden. Het Voedingscentrum voert (sic) de campagne De waarheid op tafel richting jongvolwassenen, omdat het met name die jonge consumenten zijn die geregeld in verwarring zijn over wat wel of niet gezond is om te eten. Albert Heijn biedt al jaren een lesprogramma aan over gezonde voeding, en basisschoolleerlingen mogen meedenken over het bijbehorende Ik eet het beter-platform. En er is altijd baas boven baas: in Dubai worden gezinnen beloond met goud als hun kinderen gewicht weten te verliezen. Ik hoor het de doelgroep al verzuchten: ‘Have a break’.

[Dit artikel is ook verschenen in MarketingTribune nummer 15, 2014. Bronnen: Voorbij het broodtrommeltje ; Hoe jongeren denken over voedsel (Tacken, G.M.L.; Winter, M.A. de; Veggel, R.J.F.M. van; Sijtsema, S.J.; Ronteltap, A.; Cramer, L.; Reinders, M.J), december 2010; NOM Print & Doelgroep Monitor, 2013-I 2013-II; masterscriptie Maaike Dijkhof (UAntwerpen) over de factoren die het eetgedrag van kinderen beïnvloeden. Foto via ‏@Brilliant_Ads.]

PS  Toevallig schrijft Imke Donkers vandaag over het zelfde onderwerp, met een andere conclusie: ‘De Foodie-trend zet door, jongeren vinden voedsel belangrijk’. Waar ik gekeken heb naar tieners, gaat het bij haar meer om jongvolwassenen. Blijkbaar kunnen beide bewegingen naast elkaar bestaan, en komt het ‘later’ allemaal goed. ;-)

Kids en Jongeren Marketing blog website is van Euroforum BV. Privacy statement | Cookie statement | Copyright © 2021