NJi voert positieve ‘high five’-campagne voor ouders, want media zijn vaak te negatief over opvoeders

Er zou meer aandacht moeten komen voor wat er goed gaat bij het opvoeden en ouders zouden elkaar vaker een compliment moeten geven. Dat blijkt uit een onderzoek (pdf) van het Nederlands Jeugdinstituut (NJi) onder ruim 800 ouders. Veel ouders zijn tevreden over zichzelf als opvoeder. Daar mag meer aandacht voor komen, want ouders vinden informatie over opvoeden via de media vaak te negatief en tegenstrijdig. Een gemiste kans, want goede en praktische informatie van experts is wel heel welkom.

Afgelopen week vond de vijfde editie plaats van de Week van de Opvoeding. Ouders werden deze week via de (sociale) media uitgenodigd elkaar een high five te geven: een compliment met hashtag #h5topouders. Het Nederlands Jeugdinstituut wilde hiermee een bijdrage leveren aan een positief gevoel bij ouders over hun eigen rol als ouder en opvoeder, de eigen (opvoed)competenties en het opvoeden van dag tot dag. Een blik op Twitter leert dat aan die oproep niet massaal gehoor is gegeven, maar in het kader van beter-laat-dan-nooit besteed ik hier alsnog aandacht aan deze actie die aansluit bij de wens van veel ouders: meer positieve aandacht voor opvoeden.

“‘Teveel focus op risico’s en problemen maakt ouders onnodig onzeker. Zij kunnen zich té verantwoordelijk gaan voelen voor het falen of slagen van hun kind, wat weer leidt tot overbezorgdheid of zelfs faalangst.” [opvoedexpert Krista Okma]

Met 85% van de kinderen in Nederland gaat het goed. Toch wordt er door de media en op straat veel geklaagd over de ‘jeugd van tegenwoordig’ en krijgen ouders en andere opvoeders hiervan regelmatig de schuld. Via een enquête onderzocht het NJi wat ouders op dit moment vinden van hun eigen opvoeding en die van anderen en hoe zij de rol van de media zien. Hieruit worden de volgende conclusies getrokken:

  • Ouders zijn tevreden over zichzelf als opvoeder;
  • Tegelijkertijd vinden zij het ouderschap en opvoeden soms moeilijker dan gedacht; de helft van de ouders voelt zich verantwoordelijk voor het falen of slagen van hun kind;
  • Ouders hebben behoefte aan praktische en eenduidige informatie van experts via o.a. de media;
  • Zij vinden de huidige informatie vaak te negatief en te tegenstrijdig;
  • Ouders willen meer aandacht voor wat goed gaat bij het opvoeden en vinden dat ouders elkaar vaker een compliment moeten geven.

In de week van 5 tot en met 11 oktober 2015 vierde het NJi samen met alle ouders, kinderen en professionals in Nederland het eerste lustrum van de Week van de Opvoeding. Het motto dit jaar: ‘Geef me de vijf!’ — niet alleen vanwege het vijfjarig bestaan, maar ook omdat alle ouders in Nederland het goed doen en om zich in te zetten voor sportplezier. Middels het programma www.tvsportplezier.nl, een initiatief van Naar een veiliger Sportklimaat en de gezamenlijke sportbonden en tevens partner, lag deze week de focus op sportende kinderen en de rol van ouders als positieve supporter. 

Opvoed- en opgroeiproblemen ongelijk verdeeld, aldus NJi-trendstudie ‘Die jeugd van tegenwoordig’

Met de meeste jongeren in Nederland gaat het goed, maar er is een aantal groepen die worstelen met onevenredig veel hardnekkige problemen. Het gaat dan om laagopgeleide jongeren en jeugdigen/gezinnen met meervoudige en/of chronische problemen. Dat concluderen de auteurs van Die jeugd van tegenwoordig, een trendstudie over opvoeden en opgroeien in Nederland die vandaag bij het Nederlands Jeugdinstituut verschenen is. Optimisten en pessimisten staan vaak lijnrecht tegenover elkaar in hun waardering van het opvoed- en opgroeiklimaat in Nederland.

Zijn er nu steeds meer of juist minder opvoed- en opgroeiproblemen vergeleken met vroeger? Voeden ouders hun kinderen slechter op? Of valt het allemaal reuze mee? In het debat over de Nederlandse jeugd doen allerlei verhalen en mythes de ronde, zo blijkt uit deze nieuwe publicatie. De auteurs kozen daarom voor een caleidoscopische aanpak waarbij het maatschappelijk debat én feiten uit praktijk en onderzoek worden gepresenteerd.

Vergeleken met 25 jaar geleden domineren andere onderwerpen het debat over opvoeden en opgroeien. Zo is er ongerustheid over onder andere loverboys, seksueel misbruik, pesten, radicalisering, (v)echtscheidingen en de rol van sociale media. Ook in de opvoeding is de teneur vergeleken met 25 jaar geleden anders: we zijn geneigd strenger in te grijpen en meer grenzen te stellen. Door de terugtredende overheid en de hogere eisen die aan opvoeden gesteld worden, neemt de druk op ouders toe. Het laat zich nog moeilijk voorspellen of hierdoor meer of juist minder problemen in de opvoeding ontstaan.

De aard van het debat is niet wezenlijk veranderd maar we worstelen wel met het vinden van het juiste evenwicht in onze reactie op het gedrag of de problemen die jong zijn met zich meebrengt. In de opvoeding is dat de balans tussen stimuleren en grenzen stellen, belonen en straffen. In het onderwijs tussen aandacht voor het ‘gewone’ en aandacht voor het ‘speciale’. Bij het signaleren van problemen tussen ‘ingrijpen’ en ‘non-interventie’. Volgens de auteurs is het de kunst om vanuit beleid en praktijk te reageren op grond van het complete verhaal en niet door onderzoeksresultaten voor een kleine groep te veralgemeniseren of juist het tegenovergestelde te doen: de problemen van een kleine groep te bagatelliseren omdat het met het overgrote deel van de jeugd goed gaat.

Je kan Die jeugd van tegenwoordig voor 12,50 euro bestellen via nji.nl.

NJi lanceert Toolbox Mediaopvoeding: ‘Wát kind met media doet belangrijker dan tijd die het eraan besteedt’

Kinderen besteden steeds meer tijd aan media, op steeds jongere leeftijd, en dit roept bij ouders veel vragen op. Daarom presenteert het Nederlands Jeugdinstituut vandaag de Toolbox Mediaopvoeding: Media? Gewoon opvoeden!. Een reeks factsheets biedt professionals betrouwbare informatie en adviezen waarmee zij ouders, met vragen over mediagebruik van kinderen van 0 tot en met 18 jaar, kunnen begeleiden. De nadruk ligt daarbij op de kansen die media bieden en het kiezen van geschikte inhoud.

Ouders, docenten en andere mede-opvoeders hebben veel vragen over media. Kijkt mijn kind niet te lang televisie? Met wie heeft mijn kind contact via de sociale media en wat gebeurt daar dan? En wat zijn geschikte en leerzame apps of spelletjes? Lastige opvoedvragen, waarbij ouders niet weten waar ze goede antwoorden kunnen vinden. Ook veel professionals zijn op zoek naar goede informatie en adviezen over mediagebruik en mediaopvoeding.

mediaopvoedproblemen

“Onderzoek laat zien dat professionals willen weten hoe kinderen zich ontwikkelen in relatie tot mediagebruik en hoe je geschikte media kunt beoordelen en risico’s kunt inschatten. Professionals willen ouders informatie en achtergronden kunnen geven, waarmee ouders zelf hun grenzen kunnen bepalen.” [Peter Nikken van het Nederlands Jeugdinstituut en hoogleraar mediaopvoeding bij de Erasmus Universiteit Rotterdam]

De Toolbox Mediaopvoeding biedt professionals in de opvoedingsondersteuning en het onderwijs een totaaloverzicht met factsheets, tips en adviezen, gebaseerd op actuele wetenschappelijke kennis. Deze is volgens de initiatiefnemers vernieuwend omdat deze gevalideerde en gebundelde informatie geeft, opgedeeld is in leeftijdsgroepen, vooral ingaat op de positieve kanten van mediagebruik en kiezen van geschikte inhoud en aandacht besteedt aan media en kinderen met een LVB en het voorkomen van risico’s van internetgebruik zoals sexting, grooming, cyberpesten en financiële problemen.

Uit onderzoek blijkt dat veel ouders denken dat gewoon speelgoed beter is dan media. Opvoeders richten zich vaak op de hoeveelheid tijd die hun kind aan media besteedt, en minder op de inhoud ervan. Een gemiste kans, want media kunnen het kind stimuleren en een positieve invloed hebben op de ontwikkeling. Via games en apps leren ze bijvoorbeeld samenwerken, problemen oplossen en informatie opnemen.

“Media zijn onontkoombaar voor kinderen. Ze gebruiken ze constant. Veel volwassenen denken dat het enkel voor vermaak is, maar kinderen gebruiken media juist om zich te ontwikkelen. Het is daarom belangrijk dat ouders hun kinderen daarin goed begeleiden. En daarvoor is het belangrijk dat beroepskrachten goede informatie hebben om ouders en kinderen te kunnen ondersteunen.” [nogmaals Peter Nikken]

Een op de drie ouders heeft ook moeite met ongewenste invloeden van media op hun kind. Media kunnen risico’s met zich meebrengen als cyberpesten, online misbruik en virtuele diefstal. Wanneer ouders hier bewust mee omgaan, de (online) grenzen bepalen en het gesprek hierover aangaan met hun kind, kunnen deze zoveel mogelijk worden voorkomen.

“Bij het aanpakken van cyberpesten kun je veel van dezelfde strategieën inzetten als bij ‘gewoon’ pesten. Bij sexting en grooming (online kinderlokken) is het vooral belangrijk om je kind weerbaar te maken, en goed met geld leren omgaan helpt je kind ook om online aankopen en reclames te weerstaan. Het gaat vaak over gewoon opvoeden, waarbij de toolbox extra handvatten geeft voor als het specifiek om media gaat. Ofwel: Media? Gewoon opvoeden!” [Krista Okma van het Nederlands Jeugdinstituut en expert opvoeden en opgroeien]

De Toolbox Mediaopvoeding is vanaf vandaag online te bestellen of per sheet kosteloos te downloaden via nji.nl/ToolboxMediaopvoeding. Voor beroepskrachten zijn factsheets en tipsheets beschikbaar voor verschillende leeftijdscategorieën, en daarnaast vinden ouders een aantal documenten waarmee ze aan de slag kunnen.

Onderzoek Iene Miene Media 2015: ‘Ouders in spagaat door toename mediagebruik van jonge kinderen’

Ouders komen steeds vaker in een spagaat door de toename van het mediagebruik van hun kinderen. Aan de ene kant staan ze hun kinderen steeds vaker en langer toe om met tablets en computers te spelen, zelfs tot in de slaapkamer. Aan de andere kant zijn ze er ook van overtuigd dat media geen ‘must’ voor hun kinderen zijn en vinden ze dat kinderen beter iets anders kunnen doen dan met media bezig te zijn. Dat blijkt uit het onderzoek Iene Miene Media 2015 (pdf) dat vandaag tijdens de aftrap van de Media Ukkie Dagen* is gepubliceerd. 

Het jaarlijkse onderzoek van het Nederlands Jeugdinstituut in opdracht van Mediawijzer.net is uitgevoerd onder ruim 1.000 ouders van kinderen van 1 t/m 8 jaar. Mediawijzer.net roept ouders tijdens de Media Ukkie Dagen op om bewust te kiezen voor zowel kwaliteit van media als voor voldoende ‘offline’ speeltijd.

Jonge kinderen besteden steeds meer tijd aan schermmedia als tablets en smartphones. Zo besteden kinderen van 1-4 jaar dagelijks tweeëneenhalf keer zo veel tijd (34 minuten) aan een tablet als in 2012 (12 minuten). Kinderen van 5-8 jaar maken met 15 minuten per dag tweeëneenhalf keer zo lang gebruik van een smartphone als in 2012 (6 minuten). De televisie neemt anno 2015 in de wereld van jonge kinderen nog steeds de meest prominente plaats in (1-4 jaar: 46 minuten per dag, 5-8 jaar: 53 minuten per dag).

De helft van de ouders (51%) vindt dat ‘gewoon speelgoed’ beter is voor kinderen (slechts 6% is het hier niet mee eens) en 48% vindt dat kinderen beter iets anders kunnen doen dan media gebruiken (slechts 8% is het hier niet mee eens).

De top-3 vragen waar ouders mee zitten in de mediaopvoeding zijn:

  • Hoe garandeer ik de veiligheid van mijn kind online?
  • Hoe kan ik bepalen of een website, app of spelletje goed is voor mijn kind?
  • Wat is voor mijn kind een normale tijd om per dag gebruiken te maken van digitale media?

Uit het onderzoek blijkt verder dat media steeds verder doordringen in de slaapkamers van jonge kinderen. De televisie (12%), de tablet (6%) en de spelcomputer (6%) zijn met een opmars bezig in vergelijking met afgelopen jaren. ‘Gewone’ kinderboekjes zijn nog altijd dominant aanwezig in de slaapkamer (87% heeft minstens een boekje op de slaapkamer).

apparaten in slaapkamer

De toename van smart-media lijkt vooral toe te schrijven aan de groep jonge kinderen van 1-4 jaar. Onderzoeker prof. dr. Peter Nikken van het NJI zegt hierover: “Veel ouders maken zelf regelmatig gebruik van schermen: op het werk, thuis en onderweg. Kinderen krijgen daardoor een belangrijk voorbeeld over hoe belangrijk media zijn. Voor hen is het dus steeds gewoner dat ze zelf ook media gebruiken op allerlei momenten van de dag en op allerlei plekken. Het is goed om ouders erop te wijzen dat zij voor een goede balans van activiteiten moeten zorgen: naast media moet er ook voldoende tijd zijn voor slapen, vrij spelen en met elkaar praten en lachen.”

Mary Berkhout van Mediawijzer.net wijst ouders op tegenstelling uit het onderzoek. Berkhout: “De toename van media in de wereld van jonge kinderen kun je goed begeleiden door bewust te kiezen voor kwaliteit van media. Dat betekent voldoende balans in het mediagebruik en kiezen voor kwalitatief goede content als games, apps en YouTube-filmpjes.” Bovendien zijn schermmedia niet zonder meer voor de allerjongsten geschikt. Berkhout: “De laatste wetenschappelijke inzichten duiden erop dat schermgebruik door kinderen onder 2 jaar meestal niet bijdraagt aan hun ontwikkeling. Een blokkendoos is hiervoor veel waardevoller.

*Het onderzoek Iene Miene Media is vandaag tijdens de aftrap van de Media Ukkie Dagen gepubliceerd. Deze jaarlijkse campagne ondersteunt opvoeders en professionals bij de mediaopvoeding van kinderen van 0 t/m 6 jaar. Van 26 maart t/m 2 april organiseren bibliotheken, Centra voor Jeugd & Gezin en vele partners van Mediawijzer.net activiteiten voor ouders en opvoeders rondom mediaopvoeding. Centraal staat de vraag hoe opvoeders een bewuste keuze maken voor kwaliteit van media. Op 2 april aanstaande reikt Mediawijzer.net de Media Ukkie Award uit aan de beste Nederlandse app voor peuters en kleuters. 

Onderzoek Media Ukkie Dagen: ‘Digitale media geen structureel onderdeel van de kinderopvang’

Vier  van de tien Nederlandse kinderopvanginstellingen gebruiken geen digitale media (zoals radio, televisie, tablets of spelcomputers) bij de opvang van kinderen van 2 t/m 4 jaar. Zij doen dit of omdat zij deze media niet geschikt vinden voor kinderen (47%) of omdat zij daar de financiële middelen niet voor hebben (40%). Het merendeel van deze instellingen (80%) is ook niet van plan om digitale media in de nabije toekomst te gaan inzetten. Dat blijkt uit vandaag gepresenteerd onderzoek Media in de kinderopvang (pdf) onder 238 kinderopvanginstellingen.

Dit onderzoek, uitgevoerd in opdracht van Mediawijzer.net, Nederlands Jeugdinstituut en Sardes, is vandaag tijdens het symposium Ukkies, hun brein en media-opvoeding gepresenteerd. Dit symposium over de rol van digitale media bij de opvoeding van kinderen t/m 6 jaar, is gehouden in het kader van Media Ukkie Dagen die dit jaar lopen van 9 t/m 18 april.

Uit de studie komt naar voren dat zes op de tien kinderopvanginstellingen wel digitale media inzetten. Het merendeel daarvan (54%) heeft echter geen specifieke richtlijnen opgenomen in haar pedagogisch beleidsplan.  Dit percentage ligt bij voorleesboeken fors hoger: ruim 92% van de instellingen besteedt hier aandacht aan in het pedagogisch beleidsplan.

Als er in het pedagogisch beleidsplan aandacht aan digitale media wordt besteed, betreft dat vooral afspraken over de tijd die kinderen met media doorbrengen en criteria voor welke media wel of juist niet geschikt zijn voor kinderen. Bij ongeveer de helft van de pedagogische beleidsplannen hebben de ouders inspraak in hoe media door kinderen gebruikt mogen worden.

Luistermedia, zoals radio of cd-spelers zijn de meest gebruikte digitale media (94%), gevolgd door kijkmedia, zoals televisie en dvd (69%). Een derde (32%) van de locaties beschikt over interactiemedia, zoals computers, tablet of smartphone; 11% heeft speelmedia, zoals een spelcomputer of spelconsole. Eén op de vijf (18%) van de kinderopvanginstellingen geeft aan dat ze beschikken over alle typen media.

Televisie, tablets en spelcomputers worden vooral ingezet voor educatieve doeleinden, radio of cd’s daarnaast ook voor ontspanning. Van de kinderopvanginstellingen die digitale media hebben en gebruiken, geeft 68% aan dat zij geen ondersteuning nodig hebben bij het gebruik van deze media. Als er wel behoefte bestaat aan ondersteuning, betreft dat vooral aan advies over mediabeleid, de keuze van geschikte media-apparaten en mediaproducties en ondersteuning bij het inpassen van media in het dagritme.

Kids en Jongeren Marketing blog website is van Euroforum BV. Privacy statement | Cookie statement | Copyright © 2021