Onderzoek Natuurmonumenten: ‘Kinderen spelen dolgraag in het bos en vinden dieren spotten leuk’

Kinderen vinden het geweldig om in het bos te spelen. En in dat bos mag je volgens hen volop hutten bouwen en in bomen klimmen. Maar een vuurtje stoken in de natuur mag van de meeste kinderen niet. Dat blijkt uit een (niet representatief maar wel leuk) onderzoek* van Natuurmonumenten onder jonge leden over natuurbeleving. De organisatie hecht veel waarde aan de mening van kinderen en wil hun denkkracht inzetten bij de inrichting en het beheer van natuurgebieden. De uitkomsten van de enquête bieden handvatten voor toekomstige inrichting van kindvriendelijke natuur.

Hieronder de belangrijkste conclusies, overgenomen van Natuurmonumenten.nl:

  • De meeste kinderen spelen het liefst buiten (85%). Zij gaan vooral graag naar het bos ( 75%), een speeltuin (64%) en naar het water (47%). Hier vinden ze het leukst om hutten te bouwen (45%), te klauteren en klimmen (40%) en in het om het water te zwemmen (38%) en te varen ( 36%).
  • Bijna alle kinderen vinden dat je hutten mag bouwen in de natuur (96%) en in bomen mag klimmen (90%). Ook vinden zij dat beestjes vangen (81%) en vissen (74%) wel mogen. Een vuurtje stoken is iets waarvan kinderen vinden dat dat niet mag in de natuur (80%).
  • Over het los laten lopen van je hond verschillen de meningen; 44% vindt dat dit wel zou mogen, 56% zou dit liever verbieden. Opvallend hierbij is het verschil tussen kinderen die thuis wel of geen hond hebben. Ruim één op de vijf kinderen heeft thuis een hond. Zij vinden veel vaker dan kinderen zonder hond dat je een hond best los mag laten lopen. Zij schrikken zelf ook niet zo snel van loslopende honden. Ruim de helft van de kinderen zonder hond zegt wel eens te schrikken (55%) van loslopende honden. Zij vinden dat die aangelijnd moeten zijn of een apart gebied moeten krijgen.
  • De meeste kinderen hebben al veel dieren in de natuur gezien. Bijna alle kinderen hebben wel vlinders, duiven en konijnen gezien. Maar ook egels en herten (72%) zijn opvallend vaak gezien. Wilde zwijnen en vossen worden relatief weinig gezien, maar nog altijd door respectievelijk 19% en 27%. Kinderen vinden het leuk om al deze dieren in de natuur te zien (82%) en ook bijzonder (62%) en zelfs spannend (35%).
  • Natuurmonumenten sluit af en toe gebieden af omdat dieren rust nodig hebben. Dat je hierdoor soms een tijdje niet kan spelen, kan op veel begrip rekenen onder kinderen; 94% van de kinderen vind het goed dat dit wordt gedaan. Zij zien dat het beter is voor de dieren en vinden dat zij ergens anders kunnen spelen.

“Kinderen vinden het volstrekt normaal om hutten te bouwen en in bomen te klimmen. Maar zodra de dieren er last van hebben, zoals broedvogels of reeën, begrijpt bijna ieder kind dat dit soms niet mag of kan. Dit bevestigt onze inzet om speciale natuurspeelplekken in te richten. (…) Een ontmoeting met wilde dieren verrijkt het natuurbesef van kinderen. Ook de waardering van de natuur neemt toe. Natuurmonumenten ziet in kinderen de natuurbeschermers van nu en van de toekomst.” [Rinia Willemse, projectleider van OERRR]

*Aan het onderzoek hebben 2.255 kinderen deelgenomen die zijn aangesloten bij OERRR, de beweging voor kinderen van Natuurmonumenten. De deelnemers in de leeftijd van 6 tot 12 jaar (enkelen van 13 jaar of ouder) vulden de enquête ‘Help de boswachter’ in, een vragenlijst over hun beleving van natuur en wat volgens hen wel en niet mag in de natuur. De enquête onder kinderen is vooraf gegaan aan de ‘Grote Natuur Enquête’ over natuurbeleving, die vandaag van start ging.

[Afbeelding: still uit video over OERRR]

OERRR in gesprek met kinderen over faunabeheer

[Over het benutten van de denkkracht en het creëren van betrokkenheid van kinderen]

Het betrekken van kinderen en jongeren bij je product of vraagstuk is hot. Het Stedelijk Museum heeft jongeren in dienst als gids om bezoekende jongeren te enthousiasmeren. Steeds meer merken hebben schaduwdirecties om producten en campagnes op continue basis te toetsen. En afgelopen week ging Natuurmonumenten met 50 kinderen tussen de 9 en 12 jaar, de dialoog aan over faunabeheer.

Ontwikkelingspsycholoog Piaget stelt dat kinderen van ongeveer 7 tot 11 jaar ontdekken dat er verschillende manieren van kijken zijn. Ze komen erachter dat een vriendje bijvoorbeeld anders kan denken over bepaalde dingen. Kinderen in deze leeftijd gaan logisch redeneren. Dat deze kinderen leren dat er andere perspectieven zijn, is een enorme meerwaarde van een dialoog met kinderen. Ze krijgen begrip voor dingen die anders kunnen zijn.

Tegelijkertijd nemen kinderen elkaar heel serieus, ze luisteren naar elkaar. Hun pure denkkracht en handelingsperspectief is ontzettend waardevol om naar te luisteren. Een dialoog met kinderen is alleen al om deze reden meer dan de moeite waard. Je gaat terug naar de basis. De kern. En je creëert ook nog eens betrokkenheid bij je doelgroep.

Waar je rekening mee moet houden
Het abstractievermogen van jonge kinderen (tot 12 jaar) is nog niet voldoende ontwikkeld. Concrete vraagstelling, zonder dat je teveel weggeeft, is daarom onontbeerlijk. Je wilt kinderen wel de ruimte geven om hun visie te geven, zonder invloed van volwassenen.

De dialoog van OERRR*
Natuurmonumenten organiseerde op 18 september een ledenraadpleging om te debatteren over het faunabeheer in Nederland. Een ‘trending topic’ dankzij onder andere de komst van de wolf en de discussie over het afschieten van damherten in de Amsterdamse WaterleidingDuinen.

’s Middags kwamen de kinderen van OERRR aan het woord, want met 100.000 aangemelde kinderen hebben zij uiteraard ook recht van spreken. Maar bovenal wilde Natuurmonumenten de denkkracht van kinderen onderstrepen bij volwassenen en de dialoog tussen kinderen en volwassenen op gang brengen.

Aanpak
Om voldoende inzichten in de kennis en houding van kinderen te krijgen ten aanzien van faunabeheer, is er eerst een enquête gehouden onder alle OERRR-kinderen. De uitkomst is gebruikt als inzicht om de dialoog aan te gaan.

Vervolgens zijn er kinderen uitgenodigd die mee hebben gedaan aan de enquête. Ook zijn er scholen uitgenodigd. Van tevoren werden deze scholen bezocht door boswachters en werden de leerlingen bijgepraat over hoe wilde dieren leven in Nederland. Een belangrijk uitgangspunt hierbij was om niet in te gaan op de problemen die de wilde dieren veroorzaken. Je wilt de kinderen immers zo min mogelijk beïnvloeden, omdat je primaire –en dus pure- reacties wilt. Het onderwerp is best complex. Daarom heeft Natuurmonumenten er voor gekozen om te focussen op kinderen uit de bovenbouw van de basisschool (10-12 jaar).

Dialoog
Hoe kunnen mens en dier optimaal samen leven in Nederland? Dat was de centrale vraag tijdens de dialoog, die werd gemodereerd door Isolde Hallensleben. Er deden ruim 50 kinderen mee. Allemaal even enthousiast en eager om hun mening te delen met aanwezigen zoals Marianne Thieme, de Dierenbescherming, de Jagersvereniging en natuurlijk Natuurmonumenten zelf.

Er werd geluisterd naar elkaar, er werd gewikt en gewogen en samen zochten de kinderen naar een ultieme oplossing. Dé oplossing is helaas niet gevonden, maar wel werd heel duidelijk dat de kinderen het belang van de dieren niet ondergeschikt vinden aan dat van de mens.

Doel behaald
De dialoog tussen volwassenen en kinderen is op gang gebracht en de aangedragen oplossingen zijn meegenomen in het debat voor volwassenen. Daarnaast was de betrokkenheid van de kinderen overweldigend. Het betekent dat kinderen zich verbonden voelen met het onderwerp en dat is precies waarom OERRR een jaar geleden geboren werd: om kinderen te betrekken en te inspireren om de natuur te ontdekken.

*Er zijn reeds 100.000 kinderen aangemeld bij OERRR, een initiatief van Natuurmonumenten om de jeugd te inspireren om de natuur te ontdekken.

Natuurmonumenten: ‘Tekort aan buitenruimte voor kinderen’

Natuurmonumenten deed Het eerste grote onderzoek van OERRR naar 'natuurbeleving' onder Nederlandse kinderen tussen 4 en 16 jaar. Naast bekende ziektes zoals obesitas, ADHD of depressies bij kinderen ziet de organisatie ook een bedreiging die alle kinderen treft: een tekort aan buitenruimte, gebrek aan vrijheid en eigen ontwikkeling. En op termijn een generatie die geen band meer voelt met natuur. Reden genoeg voor een oproep om de jeugd meer ruimte te geven om natuur te ervaren.

Natuurmonumenten ziet een sluimerend ongemak in de samenleving. Een toenemend besef bij ouders dat kinderen tekort gedaan wordt maar waar ze geen oplossing voor hebben. Het onderzoek dat in twee weken tijd door ruim 7.600 kinderen ingevuld werd, laat zien dat door de ogen van een kind deze zorg van volwassenen terecht is. Zo denkt meer dan de helft afhankelijk te zijn van begeleiding (ouders, school) om in de natuur te zijn, vinden ze thuis/binnen spelen saai (bijna 70%) en verwachten ze dat ze geholpen worden om buiten iets te gaan doen (47%), in plaats dat ze zelf iets ondernemen.

"De kinderen uit dit onderzoek bevestigen het beeld dat ze afhankelijk zijn in het beleven van natuur van volwassenen, die vaak zelf niet meer weten hoe fijn en belangrijk het is om in een natuurlijke omgeving te zijn." [Boswachter Angelique Aerts]

Dit geldt niet alleen voor verstedelijkte gebieden, waarvan in het algemeen wordt aangenomen dat hier de problemen rond natuurbeleving het grootst zijn. Uit het onderzoek blijkt dit op alle kinderen in heel Nederland van toepassing. Er is in natuurbeleving namelijk in leeftijd, woonplaats en geslacht nauwelijks waarneembaar verschil. Kinderen in de drukke Randstad ervaren natuur net iets minder dichtbij of toegankelijk dan kinderen in bijvoorbeeld Friesland, Drenthe of Zeeland.

Maar liefst 96% van de ondervraagde kinderen zegt natuur leuk of zelfs heel erg leuk te vinden. Buiten spelen wordt leuker gevonden (34%) dan binnen spelen (5%), 61% heeft geen voorkeur. Als kinderen zich vervelen, is dat meestal als ze binnen zijn (66%), vooral omdat ze niet altijd computerspelletjes mogen spelen of niet goed weten wat ze binnen kúnnen doen.

Kinderen hebben niet veel nodig om zich te vermaken, zo blijkt maar weer eens. Favoriet zijn: over een boomstam lopen (91%), voetballen op een grasveld (88%), sneeuwballen gooien (80%), klimmen in een boom (66%), een taart, cake of koekjes bakken (65%) en zwemmen in een zwembad (62%).

Natuurmonumenten vindt het schrijnend dat kinderen natuur niet zien als een onderdeel van hun dagelijks leven maar iets waar je georganiseerd naartoe gaat, zoals 91% van de kinderen antwoordt. De organisatie doet een oproep aan volwassenen om kinderen meer ruimte te bieden om overal, altijd en dichtbij natuur te ervaren zonder afhankelijkheid ván volwassenen.

Als oplossing heeft Natuurmonumenten voor alle kinderen OERRR bedacht, een initiatief waar zich inmiddels 65.000 kinderen voor hebben aangemeld.

[Foto via natuurmonumenten.nl]

OERRR-kaarten laten kinderen de natuur ontdekken

Door de ogen van een kind ziet de natuur in Nederland er anders uit. Dat is het uitgangspunt van het vandaag gepresenteerde initiatief ‘OERRR’ van Natuurmonumenten. Kinderen en ouders worden hiermee gestimuleerd om natuur en buiten zijn volop te beleven. Met OERRR biedt Natuurmonumenten naar eigen zeggen kinderen de ruimte om buiten te spelen, de fantasie te prikkelen, angsten te overwinnen, te leren vertrouwen op zichzelf en in contact te komen met dieren en planten.

"Alle kinderen in Nederland hebben recht op de natuur."

Buiten spelen is lang niet meer zo vanzelfsprekend als vroeger. Ten onrechte, vindt Natuurmonumenten. Ieder kind moet natuur kunnen vinden, waar hij/zij ook woont. Met OERRR wil Natuurmonumenten kinderen en ouders weer inspiratie geven om het buitengevoel te beleven en verbonden te raken met de natuur. Natuurmonumenten roept alle kinderen in Nederland daarom op zich aan te sluiten bij OERRR. Ieder kind kan zich kosteloos via zijn of haar ouders aanmelden om OERRR te gaan beleven. Ze krijgen elk jaargetijde een set OERRR-kaarten en ander materiaal om geïnspireerd te raken de buitenlucht op te zoeken.

Het zijn kaarten op handzaam formaat met speel-, knutsel- en weetopdrachten waarvoor je alleen maar de deur hoeft uit te stappen. Dat levert spannende ervaringen op in de buitenlucht. Daarnaast staan er op de OERRR-kaarten verrassende natuurweetjes en tips. Hoe je bijvoorbeeld het weer kunt voorspellen met een dennenappel, of hoe je net als een egel je onder de bladeren kan verstoppen. Vies worden mag!

[Creatie door Kat & Muis en Linden & Barbosa]

Kids en Jongeren Marketing blog website is van Euroforum BV. Privacy statement | Cookie statement | Copyright © 2021